W odpowiedzi na naszą skargę, Komisja Europejska wzywa Polskę do odpowiednich zabezpieczeń prawnych w celu ochrony lasów

Komisja Europejska odniosła się do skargi, jaką nasza fundacja skierowała w dniu  5 marca 2017 r.,  w której poinformowaliśmy, że przyjęty dla Nadleśnictwa Borki Plan Urządzenia Lasu na lata 2010- 2019 przewiduje na terenie obszaru Natura 2000 Ostoja Borecka wykonywanie prac gospodarczych w siedliskach, które powinny być wyłączone z gospodarowania ze względu na możliwy negatywny wpływ na stan tych siedlisk. Jeszcze w maju 2018 r. Komisja  zażądała dowodów, że wskazana przez nas niezgodność z prawem UE jest problemem systemowym a nie jednostkowym przypadkiem. Skierowaliśmy materiał uzupełniający, po którym w dniu 20 lipca 2018 r. Komisja wystosowała do władz polskich wezwanie do usunięcia uchybienia, w którym stanęła na stanowisko, że:

uniemożliwiając organizacjom ochrony środowiska kwestionowanie przed sądem planów urządzenia lasu, które mogą mieć znaczący wpływ na obszar Natura 2000, a w konsekwencji wyłączając ze skutecznej ochrony sądowej uprawnienia tych organizacji, Polska uchybiła zobowiązaniom wynikającym z art. 6 ust. 3 dyrektywy siedliskowej w związku z art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej, art. 216 ust. 2 TFUE, art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 lit. b) i art. 9 ust. 2 Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, podpisanej w Aarhus dn. 25 czerwca 1998 r. i zatwierdzonej w imieniu Wspólnoty Europejskiej decyzją Rady 2005/370/WE z dnia 17 lutego 2005 r.

Władze Polski odpowiedziały na wezwanie do usunięcia uchybienia, godząc się na rozważenie zmiany prawa w dziedzinie leśnictwa w odniesieniu do wyjątków w zakresie gospodarki leśnej.

W lipcu 2019 r. Komisja Europejska informuje, że nie osiągnięto w tej kwestii konkretnych postępów. Tym samym podjęła decyzję o skierowaniu do Polski uzasadnionej opinii. Jeżeli Polska nie podejmie działań w ciągu dwóch miesięcy, sprawa może zostać skierowana do Trybunału Sprawiedliwości UE.

Notatka prasowa Komisji Europejskiej:

Komisja wzywa Polskę do zapewnienia odpowiednich zabezpieczeń w celu ochrony lasów oraz występujących w nich gatunków roślin i zwierząt, zgodnie z wymogami prawodawstwa UE w zakresie ochrony przyrody (dyrektywa siedliskowa 92/43/EWG, dyrektywa ptasia 2009/147/WE). Dyrektywy te ustanawiają sieć Natura 2000 – ogólnounijną sieć obszarów chronionych, której celem jest zachowanie siedlisk i gatunków mających znaczenie dla UE. Zgodnie z tymi przepisami plany urządzenia lasu, które regulują działania związane z gospodarką leśną (np. pozyskiwanie drewna na obszarach chronionych), muszą zostać poddane ocenie pod kątem ich wpływu na obszary Natura 2000 przed wydaniem odpowiedniego zezwolenia. W Polsce takie oceny są przeprowadzane, ale polskie prawo nie zapewnia dostępu do wymiaru sprawiedliwości w odniesieniu do planów urządzenia lasu. Plany te mogą mieć znaczący wpływ na obszary Natura 2000, a zatem w tej sytuacji społeczeństwo jest pozbawione skutecznej ochrony sądowej w tym zakresie przewidzianej w dyrektywie siedliskowej. Ponadto w 2016 r. Polska zwolniła gospodarkę leśną z obowiązku stosowania ścisłej ochrony gatunkowej przewidzianej w dyrektywach ptasiej i siedliskowej, co jest sprzeczne z wymaganym systemem ochrony. W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia uchybienia przesłane przez Komisję w lipcu 2018 r. Polska zgodziła się rozważyć zmianę prawa w dziedzinie leśnictwa w odniesieniu do wyjątków w zakresie gospodarki leśnej. Dotychczas nie osiągnięto jednak konkretnych postępów. Komisja podjęła zatem decyzję o skierowaniu do Polski uzasadnionej opinii. Jeżeli Polska nie podejmie działań w ciągu dwóch miesięcy, sprawa może zostać skierowana do Trybunału Sprawiedliwości UE.

Osobną skargę, (na zwolnienia gospodarki leśnej z zakazów obowiązujących w stosunku do chronionych gatunków zwierząt oraz na pozbawienie obywateli prawa do kontroli planów urządzania lasu) złożyło Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot. Odpowiedź Komisji Europejskiej jest reakcją na skargi złożone zarówno przez Stowarzyszenie jak i naszą fundację. Dziękujemy Fundacji Frank Bold, za współpracę w przygotowaniu pism do Komisji Europejskiej.