Audyt społeczny w Nadleśnictwie Chojnów

Natural Forest Foundation

Giżycko, dnia 19 grudnia 2022 r.

 

RAPORT Z AUDYTU SPOŁECZNEGO 

(projekt pilotażowy)

  • Podmiot audytowany:

 

Nadleśnictwo Chojnów

  1. Klonowa 13

05-532 Pilawa

  • Termin i miejsce przeprowadzenia audytu:

 

Data: 7 grudnia 2022 r. 

Adres leśny: 17-02-1-07-238-a-00

  • Doświadczenie osoby audytującej:

 

10 letnie doświadczenie w kontroli obywatelskiej gospodarki leśnej w Polsce. Zrealizowane projekty: 2015- projekt pn. Monitoring zarządzania obszarem Puszczy Boreckiej. 2016- udział w projekcie pn. Monitoring Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Białymstoku i Olsztynie. 2017- projekt pn. Monitoring gospodarki leśnej. 2019- projekt pn. Wzmocnienie udziału społeczeństwa w ochronie i zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Polski północno- wschodniej. 2020-2021- projekt pn. Wsparcie i profesjonalizacja ruchów obywatelskich walczących o swój las. 2021- 2023- projekt pn. Centrum wsparcia dla lokalnych leśnych grup strażniczych.  Autor uwag i skarg dotyczących gospodarki leśnej w ramach certyfikacji leśnictwa w systemie FSC FM w latach 2015- 2022. Inicjator postępowań skargowych wobec jednostek certyfikujących i wobec jednostki akredytującej Assurance Services International. Autor skarg do Komisji Europejskiej w związku z naruszeniami prawa środowiskowego UE w lasach w Polsce. Autor uwag do rewizji Krajowego Standardu Odpowiedzialnej Gospodarki Leśnej FSC w Polsce.

  • Podstawy merytoryczne i prawne audytu społecznego:

 

Definicja kontroli obywatelskiej i publikacja niezgodności:

 

Poprzez kategorię kontroli społecznej należy rozumieć całokształt zarówno określonych prawem, jak i faktycznych możliwości jakimi dysponuje jednostka (osoba fizyczna), grupa osób, lub zrzeszenie osób w zakresie obserwowania działalności aparatów administracji publicznej i jego poszczególnych ogniw (organów, urzędów administracyjnych, jednostek organizacyjnych o innym charakterze, wykonującym zadania administracji publicznej itd.) oraz wyrażania pod ich adresem ocen, opinii i postulatów, mających na celu sygnalizowanie nieprawidłowości, błędów i uchybień na wszystkich płaszczyznach tej działalności i wywoływanie – niekiedy w sposób wiążący – przedsięwzięć zmierzających do skutecznego ich eliminowania (Kontrola Państwowa 2015 r. Nr 1, str.44)

 

Podstawa prawna:

 

  1. art. 61 Konstytucji RP;
  2. Europejska Konwencja Praw Człowieka- art 10 – każdy ma prawo do wyrażania swojej opinii; prawo to obejmuje posiadanie i przekazywanie informacji bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe; 
  3. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wskazuje, że swoboda wypowiedzi, czy też krytyka osób pełniących funkcje publiczne jest niezbędna w demokracji i podlega ochronie;
  4. Nadleśnictwa bezwzględnie podlegają zasadom jawności, a co za tym idzie nie ma żadnych przeszkód do prowadzenia monitoringu ich działalności;
  5. Informację publiczną można dowolnie rozpowszechniać, komentować w ramach dozwolonej krytyki, przetwarzać, opracowywać, publikować itd.

 

Rekomendacje Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych:

 

  1. Realizacja i tryb realizacji projektów kontroli obywatelskiej nie są regulowane w sposób szczególny przepisami prawa, stąd ich realizacja może odbywać się na podstawie przepisów ogólnych dotyczących wszystkich obywateli;
  2. Obywatelskie wizje terenowe dotyczące funkcjonowania Lasów Państwowych: mogą one być wykonywane na podstawie przepisów ustawy o lasach;
  3. Osoby wykonujące obywatelskie wizje terenowe mogą przebywać w lesie zgodnie z art 26 ustawy o lasach;
  4. Wyniki kontroli obywatelskiej mogą być przekazywane właściwym organom Lasów Państwowych w postaci skarg i wniosków na podstawie Kpa;
  5. Wyjaśnienia GDLP dotyczą, co oczywiste, wszelkich projektów kontroli obywatelskiej, w tym również tych finansowanych ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

 

Rekomendacje Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska:

 

  1. Zgodnie z art. 61 Konstytucji RP, każdy obywatel ma prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne;
  2. Zasadą przewidzianą w prawie polskim jak i międzynarodowym jest jawność informacji publicznej w tym informacji o środowisku i jego ochronie;
  3. Organy publiczne są zobowiązane do udostępniania każdemu informacji o środowisku, na podstawie art. 8 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko;
  4. Kontrola obywatelska, to działania mające na celu sprawowanie obywatelskiej kontroli nad funkcjonowaniem instytucji publicznych i instytucji zaufania publicznego oraz zwiększenie ich przejrzystości i przestrzegania reguł dobrego rządzenia;
  5. GDOŚ aktywnie udostępnia informacje, dzięki czemu kontrola obywatelska jest sprawowana w sposób bardziej transparentny;
  6. GDOŚ i regionalne dyrekcje ochrony środowiska doceniają rolę organizacji pozarządowych w rozwój społeczeństwa obywatelskiego oraz budowanie sprawiedliwości społecznej, demokracji i zrównoważonego rozwoju;
  7. Organizacje ekologiczne, które, powołując się na swoje cele statutowe, zgłoszą chęć uczestnictwa w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, uczestniczą w nim na prawach strony;
  8. Kontrola obywatelska nie może zastąpić sądów, które są właściwe do orzekania w sprawach decyzji wydawanych przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w sprawach kontroli decyzji wydawanych przez regionalnych dyrektorów ochrony środowiska.

  • Przebieg i wyniki audytu

  • Strona leśna informuje o odrzuceniu przez stronę samorządową wniosku strony społecznej o powołanie użytku ekologicznego na spornej powierzchni.

 

Rekomendacja dla strony samorządowej:

Zamykanie (z negatywnym skutkiem) procedowania przyszłych wniosków strony społecznej o powołanie formy ochrony przyrody, poprzez wystosowanie do strony społecznej oraz strony leśnej pisma z wyjaśnieniem oraz żądaniem zachowania obszaru lub obiektu w stanie, który zapewni trwałość walorów przyrodniczych, społecznych dla których strona społeczna ubiegała się o powołanie formy ochrony przyrody. 

 

Ścisła kooperacja ze stroną społeczną poprzez wspólne dzielenie wartości, celów i dążeń, co pozwoli na wypracowanie spójności działań w sytuacjach oderwania strony społecznej od samorządowej teraz i w trakcie funkcjonowania Grup leśnych.

 

Wniesiono obserwację 1- Obserwacja dotyczy jakości wymiany informacji między stroną samorządową a stroną społeczną oraz zaangażowanie strony samorządowej w ochronę wartości przyrodniczych i społecznych lasu.

  • Strona leśna informuje, że zrobiła wszystko co było możliwe dla spornej powierzchni, łącznie z wszelkimi elementami, które wynikają z zarządzenia 58. Strona leśna informuje, że zastosowała w tej chwili na spornej powierzchni modyfikacje, wynikające z zarządzenia 58 z zastrzeżeniem, że tylko tam gdzie to ma sens. Strona leśna informuje, że był złożony przez stronę społeczną wniosek do gminy Piaseczno o powołanie użytku ekologicznego na spornej powierzchni, który został oddalony, bo nie zostały podjęte dalsze działania.

 

Strona społeczna informuje, że głównymi ustaleniami Grupy było to, że będziemy siebie nawzajem informować, w szczególności strona społeczna będzie dostawać informację na bieżąco od strony leśnej o prowadzonych i planowanych pracach gospodarczych na terenie gminy Piaseczno, z odpowiednim wyprzedzeniem, szczególnie jeśli chodzi o obszary co do których prowadzony jest dialog. Strona społeczna wyraża oczekiwanie powrotu na dobre tory dialogu, który doprowadzi do konstruktywnych rozwiązań kompromisowych. Strona społeczna informuje o sytuacji, w której otrzymała pismo o zaplanowanych pracach w spornej powierzchni już po fakcie. Strona samorządowa otrzymała rzeczone pismo ze zbyt małym wyprzedzeniem, co utrudniło skonsultowanie zamierzeń strony leśnej co do spornej powierzchni.

 

Nadleśnictwo Chojnów przeprowadziło w wydzieleniu 238a rębnię IIIb, następnie, adaptując wytyczne zarządzenia 58, przeprowadziło rębnię IVd bez konsultacji ze stroną społeczną, z powiadomieniem strony samorządowej. 

 

  1. zgodnie z paragrafem 2, pkt. 6 zarządzenia 58- obszary o zwiększonej funkcji społecznej, podczas rewizji planu urządzenie lasu, zostają zakwalifikowane do gospodarstwa lasów  oddziaływania społecznego. 
  2. zgodnie z paragrafem 2, pkt. 8 zarządzenia 58- określa się cel planowanej gospodarki leśnej, którym jest zachowanie krajobrazu leśnego i jego estetyki. 
  3. zgodnie z paragrafem 3, pkt. 1 zarządzenia 58- ustala się priorytety gospodarki leśnej, którymi są: realizacja wielofunkcyjnej gospodarki leśnej, utrzymanie  właściwego stanu sanitarnego i stabilności drzewostanów, ukierunkowanie gospodarki leśnej na zachowanie charakteru lasu społecznego oraz utrzymanie krajobrazu leśnego. 
  4. zgodnie z paragrafem 5 pkt, 1 zarządzenia 58- cele gospodarowania mają zapewnić trwałość lasu z uwzględnieniem potrzeb odnowienia, pielęgnowania, przebudowy, ochrony oraz ciągłości wielofunkcyjnego użytkowania lasu dla przyszłych pokoleń. 
  5. zgodnie z paragrafem 5 pkt 2 zarządzenia 58- mając na uwadze oczekiwania społeczne wnoszone w postaci uwag podczas konsultacji projektu planu urządzenia lasu dla nadleśnictwa , zauważalna jest ograniczona akceptacja lub jej brak dla otwartych powierzchni odnowieniowych. 

 

Bezpośrednie oględziny potwierdziły wykonanie rębni IVD o charakterze cięć uprzątających z pozostawieniem dużej biogrupy oraz mniejszej biogrupy i wąskiego pasa drzewostanu wzdłuż traktu. Wywiad ze stroną społeczno- samorządową potwierdził niezadowolenie ze sposobu realizacji rębni IVD, która spowodowała zaburzenie krajobrazu leśnego i estetyki oraz otwarcie stosunkowo niewielkiej powierzchni odnowieniowej.

 

Pismo wysłane przez stronę leśną do strony samorządowej datowane na 15 listopada wskazuje termin 1 tygodnia na rozpoczęcie prac gospodarczych. Taki sposób komunikowania strony samorządowej (z pominięciem w korespondencji strony społecznej) o planowanych pracach gospodarczych, może budzić wątpliwości co do intencji zarządcy lasu w kwestii podjęcia wysiłku do sfinalizowania trwającego długi czas dialogu i wypracowania ostatecznego kompromisu, który zadowoli wszystkie strony. Rozmowy ze stroną społeczną potwierdziły obawy dotyczące zbyt krótkiego terminu na podjęcie dialogu i kompromisu.

 

Przeprowadzone wywiady ze stroną leśną, pozwalają stwierdzić, że przesłanką do rozpoczęcia prac gospodarczych było odrzucenie  przez gminę Piaseczno wniosku strony społecznej o powołanie użytku ekologicznego. Przeprowadzone rozmowy ze stroną społeczną pozwalają stwierdzić, że wcześniejsze ustalenia ze stroną leśną były następujące: do czasu wypracowania sposobu ochrony tego terenu i do czasu otrzymania przez stronę społeczną informacji o planowanych pracach- nie zostaną podjęte żadne działania. Strona leśna po odrzuceniu przez stronę samorządową wniosku strony społecznej o powołanie użytku ekologicznego, wywiązała się z ustaleń dotyczących wstrzymania prac do czasu ustalenia sposobu ochrony tego terenu. Natomiast nie podjęła własnej inicjatywy kontynuacji dialogu na temat wypracowania sposobu ochrony tego terenu. Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami, strona leśna wysłała informację o planowanych pracach lecz bez powiadomienia strony społecznej i z bardzo krótkim terminem od dnia powiadomienia do czasu rozpoczęcia prac leśnych, uniemożliwiając tym samym stronie społeczno- samorządowej kontynuację dialogu i wypracowanie kompromisu. 

 

Wniesiono niezgodność 1- Niezgodność dotyczy niewłaściwej komunikacji planowanych prac gospodarczych ze stroną społeczną.

Wniesiono obserwację 2- Obserwacja dotyczy kontynuacji i sposobu zastosowania przez stronę leśną modyfikacji, wynikających z treści zarządzenia 58.

  • Strona społeczna informuje, że strona samorządowa i strona leśna podejmują dialog z pominięciem strony społecznej. 

 

W trakcie tak prowadzonego dialogu podejmowane są ustalenia co do braku żelaznych podstaw do tego, żeby powoływać na spornej powierzchni użytek ekologiczny. Strona społeczna informuje, że w tak prowadzonym dialogu padły również inne propozycje, ponieważ wniosek strony społecznej dotyczący ochrony spornej powierzchni się nie zmienił i strona społeczna oczekuje jakiejś formy ochrony.

 

Wniesiono obserwację 3- Obserwacja dotyczy tego, czy strona samorządowa podejmuje kluczowe ustalenia ze stroną leśną bez pominięcia strony społecznej.

  • Strona leśna informuje, że już na etapie planowania cięć w 2002 r., strefa (zwana przez stronę społeczną Bramą Lasu) została powiększona, żeby zapewnić bezpieczną osłonę dla pomników przyrody

 

Na etapie planowanie cięć w 2002 r. strona leśna przewidziała ochronę strefy, tzw. Bramy Lasu. W ramach prowadzonego dialogu ze stroną społeczną i stroną samorządową nie udało się stronie leśnej wypracować wystarczającego kompromisu, który wykraczałby poza już przyjęte plany gospodarcze. Pozostawienie wąskiego pasa drzewostanu wzdłuż traktu i małej biogrupy i pojedynczych drzew na powierzchni odnowieniowej, nie spełnia pokładanych oczekiwań strony społecznej. 

 

Strona leśna informuje, że wykonano 2 podejścia, gniazda zostały poszerzone i teraz był 3 etap- zamknięcie tej powierzchni z pozostawieniem 1 dębu, pasa wzdłuż traktu, biogrupy i strefy ekotonowej (tzw. Brama lasu). Strona leśna potwierdza, że na spornej powierzchni wykonano zabieg cięć uprzątajacych w ramach rębni IVDU.

 

Wniesiono niezgodność 2- Rozwiązania podyktowane stronie społecznej przez stronę leśną w ramach długotrwałego dialogu, nie wykraczają w wystarczającym stopniu poza zakres już zaplanowanych prac leśnych. Zrealizowana rębnia IVD w niewystarczającym stopniu odbiega sposobem jej wykonania poza priorytety hodowlane, przewidziane do realizacji w aktualnym i poprzednim PULu. Zamiana cięć uprzątających IIIBU, na cięcia uprzątające IVDU zostały przeprowadzone w sposób niespełniający oczekiwań strony społecznej i niezgodnie zapisami zarządzenia 58, w kwestii zachowania krajobrazu leśnego, którego zapisy zgodnie z deklaracją- strona leśna aktualnie stosuje w niektórych przypadkach.

 

Wniesiono obserwację 4- Strona leśna na spornej powierzchni zastosowała priorytet realizacji wielofunkcyjnej gospodarki leśnej, utrzymania właściwego stanu sanitarnego i stabilności drzewostanów lecz wciąż z niedostatecznym zrozumieniem zachowania charakteru lasu społecznego i utrzymania walorów krajobrazowych lasu. Obserwacja dotyczy sposobu potraktowania przez stronę leśną przyszłych spornych sytuacji pod kątem zrozumienia charakteru lasu społecznego i utrzymania walorów krajobrazowych lasu.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 1:

Przemianowanie w trakcie obowiązywania aktualnego PULu, dotychczasowego celu hodowlanego poprzez wpisanie najbardziej newralgicznych i spornych powierzchni do Gospodarstwa specjalnego – docelowo za 5 lat do Gospodarstwa lasów oddziaływania społecznego. Wykonanie rekomendacji powinno przebiegać w sposób analogiczny jak dla innych wydzieleń mających cele inne niż hodowlane (przyrodnicze, naukowe, wynikające z technologii prac) typowe dla Gospodarstwa specjalnego.

 

Dopuszczenie mniejszej udatności odnowienia sztucznego i naturalnego kosztem dopuszczenia naturalnych procesów selekcji materiału szkółkarskiego z korzyścią dla zachowania zwartości szaty leśnej, krajobrazu leśnego i braku otwartych przestrzeni. 

 

Ograniczenie maksymalnej dopuszczalnej powierzchni gniazd zrębowych i luk w drzewostanie do typowej dla rębni Va, Vb lub dla rębni IVD z opisem sposobu jej wykonania, np.: pozyskanie cięciami pojedynczymi lub grupowymi do 10 % zapasu w aktualnym PUL, kosztem sosny, w kierunku odwrócenia procesu pinetyzacji.

 

Promowanie odnowienia naturalnego w ciągłej osłonie drzewostanu bez cięć uprzątających z dopuszczeniem pielęgnacji młodnika.

 

Odstąpienie od odnowienia lasu na rzecz zabiegów przerębowych zapewniających zwartość szaty leśnej i trwałość krajobrazu leśnego i promocję gatunków grądowych.

  • Strona leśna potwierdza, że były prowadzone w trakcie dialogu rozmowy o powołaniu użytku ekologicznym na spornej powierzchni. Strona leśna potwierdza, że zadania ochronne w użytku ekologicznym byłyby określone uchwałą gminy lecz do tego nie doszło i nie było dodatkowych zadań ochronnych co do spornej powierzchni.

 

Strona społeczna wskazuje na element prowadzonego dialogu, kiedy zostały wskazane dla strony leśnej kluczowe elementy krajobrazu leśnego- sosny rosnące wzdłuż traktu. Sosny te zostały wycięte. Strona leśna tłumaczy, że część drzew wzdłuż traktu została pozostawiona lecz drzewa z owocnikami huby i wychylone nad drogę publiczną postanowiono usunąć.  

 

Strona leśna sugeruje, że przesłanką do rozpoczęcia rębni był brak dodatkowych zadań ochronnych co do spornej powierzchni po tym, jak strona samorządowa odrzuciła wniosek strony społecznej o powołanie użytku ekologicznego. Strona leśna wskazuje na brak dodatkowych zadań ochronnych, co umożliwiło przystąpienie do kolejnego uzgodnionego wcześniej etapu- zaplanowania i realizacji prac gospodarczych.

 

Wniesiono obserwację 5- strona leśna nie wykazała się wystarczającym zrozumieniem dla rozpoznanych wartości przyrodniczych i społecznych (użytek ekologiczny, wypracowanie zadań ochronnych dla spornej powierzchni, elementy krajobrazu leśnego kluczowe dla społeczeństwa), które były podnoszone podczas dialogu ze stroną społeczną i stroną samorządową. Strona leśna, starając się zrównoważyć cele gospodarcze oraz względy bezpieczeństwa z oczekiwaniami społecznymi, wciąż w niewystarczającym stopniu ma zbalansowane priorytety. Obserwacja dotyczy podejmowanych w przyszłości przez stronę leśną działań mających na celu zbalansowanie priorytetów gospodarki leśnej i priorytetów społeczno- przyrodniczych.

  • Strona leśna informuje, że po wykonaniu cięć uprzątających w formie IVDU, lasu nie ubyło i na powierzchni odnowieniowej będą młode dęby.

 

Wniesiono obserwację 6- służby leśne szczebla nie decyzyjnego wymagają dalszej komunikacji ze stroną społeczną w celu dookreślenia i zrozumienia oczekiwań i wrażliwości społeczności lokalnej-  czym jest krajobraz leśny, czym jest las, jaki las jest oczekiwany. Obserwacja dotyczy strony leśnej pod kątem zrozumienia oczekiwań społecznych.

  • Strona leśna informuje, że w sąsiednim rezerwacie, w którym nie ma ingerencji leśników, 40- 50 % drzew (sosny) jest martwe. Strona leśna informuje, że celem ochrony tego rezerwatu jest ochrona starodrzewia sosnowo- dębowego i że przykład tego rezerwatu jest dowodem na to, co może się wydarzyć.

 

Wniesiono obserwację 7- Sposób ochrony przez stronę leśną naturalnych procesów przebudowy spinetyzowanych drzewostanów dębowo- sosnowych, w których zachodzą procesy regulacyjne w drzewostanie w kierunku grądu. Obserwacja dotyczy strony leśnej pod kątem zrozumienia procesów naturalnych regulujących zaburzony układ ekologiczny leśnych zbiorowisk roślinnych.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 2: 

Podjęcie systematycznej obserwacji naturalnych procesów regulacyjnych w rezerwacie, które dążą w kierunku eliminacji gatunków pinetyzujących. W dalszej kolejności, adaptacja wyciągniętych wniosków  z obserwacji procesów regulacyjnych, do symulacji tych procesów metodami gospodarki leśnej w pozostałych lasach sosnowo- dębowych na siedliskach lasowych.

  • Ochrona stref ekotonowych

 

Rekomendacje dla strony społecznej i strony leśnej 3:

We wzajemnej współpracy, zinwentaryzować najlepiej wykształcone strefy ekotonowe i wprowadzić je do kroniki Programu Ochrony Przyrody. 

  • Rębnia IVD i sposób jej wykonania

 

Strona leśna potwierdza, że w przypadku rębni IVD wymagane jest indywidualne podejście do każdego fragmentu lasu w związku z czym ustalenie schematu mija się z celem.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 4: Doszczegułowić rębnię IVD w sposób, który w przekonaniu strony społeczno- samorządowej nie spowoduje przerwania ciągłości szaty leśnej i nie spowoduje zaburzenia krajobrazu. Informowanie  strony społecznej i samorządowej sposobu planowanej rębni IVD i konsekwencji dla krajobrazu leśnego z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym, umożliwiającym finalizację dialogu i zawarcie konsensusu. Częstsze stosowanie rębni VB, która wciąż pozwala na odnowienie gatunkami światłożądnymi.

  • Strona leśna dostała propozycję oddalenia celu hodowlanego na dalszy plan i dopuszczenie do niższej udatności odnowienia sztucznego. Strona leśna w odpowiedzi  informuje, że wydłużenie celu hodowlanego i jego osiągnięcie wymagałoby zmniejszenia wieku rębności sosny do 80 lat.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 5:

Rezygnacja z celu hodowlanego, którym jest odnowienie całego drzewostanu. Zastosowanie rębni V lub rębni IVD ze szczegółowym opisem jej realizacji. Celem hodowlanym ma być przebudowa drzewostanu z zachowaniem zwartości szaty leśnej poprzez zastosowanie rębni przerębowej lub cięciami pojedynczymi z maksymalnym pozyskaniem np. 10 % zapasu grubizny, kosztem tylko gatunków iglastych, z pozostawieniem 2 piętra grądowego- w tym i kolejnych PULach.

  • Strona społeczna potwierdza swoje oczekiwania, które są już zaadaptowane w treści zarządzenia 58: brak akceptacji dla otwartych powierzchni, nawet przy rębni IVD i cięciach uprzątających IIIBU i IVDU.

 

Rekomendacje dla strony społecznej 6:

Przy litych drzewostanach sosnowych na niewłaściwych siedliskach, stanowiących zbiorowiska zastępcze, bez 2 piętra grądowego, dopuszczenie w ramach dialogu ze stroną leśną – realizację rębni III lub  IVD  ze szczegółowym opisem jej realizacji, w celu zainicjowania procesu przebudowy gatunkami grądowymi. Przy drzewostanach sosnowo- dębowych na siedliskach lasowych pozostanie przy postulatach zachowania zwartości szaty leśnej bez otwierania powierzchni.

  • Strona leśna wskazuje na Plan Ochrony Chojnowskiego Parku Krajobrazowego, którego celem jest przywracanie siedlisk, poprzez przebudowę drzewostanów. Strona leśna zwraca uwagę na to, że strona społeczna pomija ten punkt. 

 

Rekomendacje dla strony społecznej 7:

Zweryfikować szczegółowe zapisy Planu Ochrony Chojnowskiego Parku Krajobrazowego, dotyczące metody przywracania siedlisk. Przeprowadzenie analizy zagadnienia i w porozumieniu z Dyrekcją Parku, wystosowanie oficjalnego wniosku o aneksowanie lub zmianę Planu Ochrony pod kątem oczekiwań społecznych wyrażonych wobec krajobrazu leśnego i potrzeb przywracania siedlisk. Skorygowanie metod przywracania siedlisk, poprzez zachowanie ciągłości szaty leśnej, odstąpienie od przywracania siedlisk z zastosowaniem odnowienia całego drzewostanu (wycinka drzewostanu – zabiegi agrotechniczne – odnowienia sztucznego) – propozycja zwłaszcza dla drzewostanów dających możliwość przebudowy z zachowaniem istniejących już gatunków grądowych w drzewostanie właściwym i/lub 2 piętrze, które mogłyby zostać utracone przy standardowym odnowieniu rębnią.

  • Strona leśna zwraca uwagę, że cięcia w rębni IVD są trudne. Strona leśna podaje przykład wyciągnięcia sosny z drzewostanu dębowego wzdłuż traktu i wskazuje, że są to cięcia pojedyncze, które strona leśna próbuje realizować, bez wskazania nawet rębni V.  

Strona społeczna w odpowiedzi na wypowiedź strony leśnej informuje, że gdyby na spornej powierzchni tak zostało, to byłaby zadowolona.

 

Wniesiono obserwację 8- Obserwacja dotyczy kontynuacji dobrej praktyki przebudowy drzewostanów spinetyzowanych poprzez usuwanie sosny pojedynczo lub grupami.

  • Strona społeczna wyraziła swoje  stanowisko na temat ochrony charakterystycznych elementów krajobrazu leśnego 

 

Strona społeczna wymieniła elementy krajobrazu leśnego, takie jak ścieżka turystyczna Gonna Sosna i wskazuje na potrzebę pozostawiania sosny wzdłuż szlaków, pomimo że nie rośnie ona na właściwych siedliskach. 

 

Strona społeczna chce rozpoznawać charakterystyczne elementy lasu- pojedyncze drzewa, jak dwupienna sosna, trójpienny dąb i wyraża stanowisko, że są to elementy z którymi chce się identyfikować. 

 

Strona społeczna zwraca uwagę, że w Planie Ochrony Chojnowskiego Parku Krajobrazowego są zapisy o pozostawianiu drzew przy szlakach turystycznych i jednocześnie uwrażliwia, że nie chce by to było rozumiane jako pozostawienie “firanek” przy drogach. 

 

Strona społeczna informuje, że funkcją społeczną w rozumieniu różnych grup w Polsce nie jest  funkcja rekreacyjna lecz wszystkie funkcje ochronne, które będą chronić przed różnymi katastrofami, które się wiążą ze zmianami klimatu. 

 

Strona społeczna definiuje główny postulat – zachowania struktury lasu.

 

Strona społeczna przedstawia postulat oddalenia gospodarki leśnej na drugi plan poprzez wytyczenie lasów o intensywnym użytkowaniu społecznym i postawieniu na wartość społeczną, krajobrazową i przyrodniczą. Gospodarka leśna nie powinna się narzucać.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 8:

Wstrzymać się od otwierania nowych powierzchni zrębowych. Podjąć tylko działania sanitarne, ze względów bezpieczeństwa i zapewniające trwałość zbiorowisk zastępczych. Prowadzić przebudowę zbiorowisk zastępczych w kierunku grądu rębnią IVD ze szczegółowym opisem jej realizacji. Prowadzić przebudowę zbiorowisk grądowych zniekształconych i pozostałych drzewostanów mieszanych przy zastosowaniu rozwiązań możliwych dzięki rębni V i jej modyfikacji, co zapewnia ciągłość lasu i spełnia oczekiwania społeczne zachowania struktury lasu.

  • Strona leśna informuje, że uzyskanie porozumienia ze społeczeństwem jest dzisiaj priorytetem. Strona leśna informuje, że strony zaangażowane w Grupy leśne zadeklarowały podpisanie porozumienia.

 

Rekomendacje dla strony społecznej i strony samorządowej 9:

Weryfikacja kierowanych przez stronę leśną propozycji porozumień w zakresie zapisów dotyczących zaniechania wszelkich roszczeń strony społecznej i strony samorządowej co do prowadzonej gospodarki leśnej. Takie zapisy uniemożliwiłyby dalszy dialog, kierowanie postulatów w przyszłości i prowadzenie jakichkolwiek negocjacji stronie społecznej i samorządowej. Ponadto, takie zapisy uniemożliwiają realizację celów statutowych dla organizacji pozarządowych mających w statucie ochronę środowiska i kontrolę obywatelską.

  • Strona leśna informuje, że zarządzenie 58 to był ich pomysł. Strona leśna wnioskowała, żeby pojawiło się narzędzie prawne z poziomu Dyrekcji Generalnej, które pozwoli w większym stopniu na modyfikację działań rębnych. Strona leśna informuje, że rębnia IV jest narzędziem, które pozwoli przebudować drzewostany i odmładzać drzewostany.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 10:

Stosowanie rębni V i jej modyfikacji w sposób, który nie spowoduje odnowienia lasu dla drzewostanów mogących być przebudowane w kierunku siedlisk przyrodniczych -mających w swojej strukturze gatunki grądowe w drzewostanie właściwym i/lub 2 piętrze lasu na siedliskach lasowych.

 

Stosowanie rębni V i jej modyfikacji w celu zachowania struktury lasu dla powierzchni wytypowanych przez stronę społeczną i stronę samorządową jako lasy społeczne.

 

Stosowanie typów rębni ciągłych przerębowych (V) i ich modyfikacji, bez określenia początku i końca lasu. 

 

Stosowanie rębni IVD z cięciami jednostkowymi i grupowymi z określeniem przy współpracy ze stroną społeczną i stroną samorządową maksymalnego pozysku zapasu grubizny w aktualnym PULu. 

 

W oparciu o trwające modyfikacje gospodarki leśnej, zmapować obszary konfliktowe. Sytuacja przy Bramie Lasu nie powinna mieć miejsca, gdyby wcześniej uznano ten fragment lasu za priorytet pod kątem zachowania krajobrazu. W mniemaniu strony społecznej, nawet cięcia uprzątające i małe powierzchniowo zręby gniazdowe nie są akceptowalne zwłaszcza, jeśli znajdują się w pobliżu uczęszczanych tras i w pobliżu miejsc z którymi mieszkańcy się identyfikują.

 

Pozostawienie odnowienia w już otwartych gniazdach pod ciągłą osłoną boczną drzewostanu bez wykonywania cięć uprzątających tego drzewostanu. Analogicznie przy rębni IVD- bez IVDU. Zastosowanie alternatywnych metod przebudowy, jak rębnia IB z zachowaniem całego drugiego piętra lasu, podszytu i naturalnego odnowienia z późniejszym uzupełnieniem luk.

  • Strona leśna informuje, że strona społeczna uzurpuje sobie reprezentację całego społeczeństwa. Strona leśna wskazuje na lokalnego mieszkańca z ulicy Leśnej, który wyczekiwał na pozyskanie gałęzi. Strona leśna wskazuje na inne przypadki tego typu potrzeb społecznych.

 

Rekomendacje dla strony społecznej, samorządowej i leśnej 11:

Wytypowanie reprezentacji strony społecznej, postulującej o drewno opałowe i opisanie tych potrzeb, jako jednej z usług ekosystemowych. Dostosowanie działań gospodarczych do potrzeb wszystkich stron włączonych w dialog w oparciu o zidentyfikowane usługi ekosystemowe.

Uznanie przez stronę leśną reprezentantów społeczności lokalnej, zwłaszcza jeśli są petycje. Grupy nieformalne i organizacje pozarządowe działają zgodnie z prawem i w interesie publicznym. Są rozliczane przez społeczeństwo z tego co robią i są wobec nich kierowane oczekiwania. Należy wytypować reprezentanta do Grupy leśnej i traktować przekaz i argumenty tej osoby, jako oczekiwania społeczne; przynajmniej tej części społeczeństwa, która wyraziła swoje oczekiwania w petycji lub innymi kanałami komunikacji społecznej.

  • Strony otrzymały propozycję przygotowania opracowania wskazującego na usługi ekosystemowe, ich lokalizację, użytkowników i zagrożenia. Strona leśna potwierdza, że ten element jest pomysłem na pracę w grupach.

 

Strony otrzymały propozycję przygotowania opracowania wskazującego na wszystkie usługi ekosystemowe świadczone przez las (materialne, niematerialne), lokalizację tych usług, użytkowników tych usług i zagrożenia dla tych usług.

 

Rekomendacje dla strony społecznej, samorządowej i leśnej 12:

W oparciu o przygotowane opracowanie rozpoczęcie rozmów w ramach Grup leśnych. Opracowanie pozwoli na zebranie oczekiwań społecznych w jednym dokumencie, który może być wykorzystany podczas pracy każdej z Grup leśnych bez angażowania reprezentantów strony społecznej do każdej Grupy leśnej osobno. Trzeba mieć na uwadze, że opracowanie nie spowoduje, że w miarę wzrostu zainteresowania społeczeństwa pracą Grup leśnych – nie pojawią się jeszcze inne (mniej liczne) postulaty zachowanie miejsc świadczących usługi ekosystemowe.

  • Strona leśna informuje o swoich obawach co do sposobu wyznaczania elementów krajobrazu i lasów społecznych. 

 

Strona leśna zwraca uwagę na możliwość zaznaczania przez kogoś, cennego drzewa pomnikowego w środku lasu i podnosi obiekcje o celowości ochrony prawnej takich drzew. Strona leśna informuje o pomyśle, żeby  takie cenne drzewo, do którego strona leśna i strona społeczna wyraziły podobny pogląd- objąć ochroną poprzez sporządzenie notatki czy innej formy zabezpieczenia. Strona leśna przytacza wcześniejsze operaty, w których były wyznaczone pomniki oraz informuje, że dzisiaj można te sprawy uregulować bez obarczania pewnymi rzeczami urzędu gminy. 

 

Strona leśna informuje, że w podobny sposób można w ramach wspólnych działań Grup leśnych ustanawiać cenne siedliska. Strona leśna informuje, że nie ma z tym najmniejszego problemu.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 13:

Wpisanie do Kroniki Programu Ochrony Przyrody wszystkich drzew cennych i innych obiektów punktowych, liniowych i poligonowych. 

 

  • Strona społeczna wskazuje na problemy przy powoływaniu składu Grupy leśnej Lesznowola. 

 

Rekomendacje dla strony leśnej 14:

Podjęcie rozmów z przedstawicielami samorządu gminy Lesznowola w celu wyjaśnienia nieporozumień.

 

WYKAZ NIEZGODNOŚCI I OBSERWACJI:

 

Wniesiono niezgodność 1- Niezgodność dotyczy niewłaściwej komunikacji planowanych prac gospodarczych ze stroną społeczną.

 

Wniesiono niezgodność 2- Rozwiązania podyktowane stronie społecznej przez stronę leśną w ramach długotrwałego dialogu, nie wykraczają w wystarczającym stopniu poza zakres już zaplanowanych prac leśnych. Zrealizowana rębnia IVD w niewystarczającym stopniu odbiega sposobem jej wykonania poza priorytety hodowlane, przewidziane do realizacji w aktualnym i poprzednim PULu. Zamiana cięć uprzątających IIIBU, na cięcia uprzątające IVDU zostały przeprowadzone w sposób niespełniający oczekiwań strony społecznej i niezgodnie zapisami zarządzenia 58, w kwestii zachowania krajobrazu leśnego, którego zapisy zgodnie z deklaracją- strona leśna aktualnie stosuje w niektórych przypadkach.

 

Wniesiono obserwację 1- Obserwacja dotyczy jakości wymiany informacji między stroną samorządową a stroną społeczną oraz zaangażowanie strony samorządowej w ochronę wartości przyrodniczych i społecznych lasu.

 

Wniesiono obserwację 2- Obserwacja dotyczy kontynuacji i sposobu zastosowania przez stronę leśną modyfikacji, wynikających z treści zarządzenia 58.

 

Wniesiono obserwację 3- Obserwacja dotyczy tego, czy strona samorządowa podejmuje kluczowe ustalenia ze stroną leśną bez pominięcia strony społecznej.

 

Wniesiono obserwację 4- Strona leśna na spornej powierzchni zastosowała priorytet realizacji wielofunkcyjnej gospodarki leśnej, utrzymania właściwego stanu sanitarnego i stabilności drzewostanów lecz wciąż z niedostatecznym zrozumieniem zachowania charakteru lasu społecznego i utrzymania walorów krajobrazowych lasu. Obserwacja dotyczy sposobu potraktowania przez stronę leśną przyszłych spornych sytuacji pod kątem zrozumienia charakteru lasu społecznego i utrzymania walorów krajobrazowych lasu.

 

Wniesiono obserwację 5- strona leśna nie wykazała się wystarczającym zrozumieniem dla rozpoznanych wartości przyrodniczych i społecznych (użytek ekologiczny, wypracowanie zadań ochronnych dla spornej powierzchni, elementy krajobrazu leśnego kluczowe dla społeczeństwa), które były podnoszone podczas dialogu ze stroną społeczną i stroną samorządową. Strona leśna, starając się zrównoważyć cele gospodarcze oraz względy bezpieczeństwa z oczekiwaniami społecznymi, wciąż w niewystarczającym stopniu ma zbalansowane priorytety. Obserwacja dotyczy podejmowanych w przyszłości przez stronę leśną działań mających na celu zbalansowanie priorytetów gospodarki leśnej i priorytetów społeczno- przyrodniczych.

 

Wniesiono obserwację 6- służby leśne szczebla nie decyzyjnego wymagają dalszej komunikacji ze stroną społeczną w celu dookreślenia i zrozumienia oczekiwań i wrażliwości społeczności lokalnej-  czym jest krajobraz leśny, czym jest las, jaki las jest oczekiwany. Obserwacja dotyczy strony leśnej pod kątem zrozumienia oczekiwań społecznych.

 

Wniesiono obserwację 7- Sposób ochrony przez stronę leśną naturalnych procesów przebudowy spinetyzowanych drzewostanów dębowo- sosnowych, w których zachodzą procesy regulacyjne w drzewostanie w kierunku grądu. Obserwacja dotyczy strony leśnej pod kątem zrozumienia procesów naturalnych regulujących zaburzony układ ekologiczny leśnych zbiorowisk roślinnych.

 

Wniesiono obserwację 8- Obserwacja dotyczy kontynuacji dobrej praktyki przebudowy. drzewostanów spinetyzowanych poprzez usuwanie sosny pojedynczo lub grupami.

 

WYKAZ REKOMENDACJI

 

Rekomendacje dla strony leśnej 1:

Przemianowanie w trakcie obowiązywania aktualnego PULu, dotychczasowego celu hodowlanego poprzez wpisanie najbardziej newralgicznych i spornych powierzchni do Gospodarstwa specjalnego – docelowo za 5 lat do Gospodarstwa lasów oddziaływania społecznego. Wykonanie rekomendacji powinno przebiegać w sposób analogiczny jak dla innych wydzieleń mających cele inne niż hodowlane (przyrodnicze, naukowe, wynikające z technologii prac) typowe dla Gospodarstwa specjalnego.

 

Dopuszczenie mniejszej udatności odnowienia sztucznego i naturalnego kosztem dopuszczenia naturalnych procesów selekcji materiału szkółkarskiego z korzyścią dla zachowania zwartości szaty leśnej, krajobrazu leśnego i braku otwartych przestrzeni. 

 

Ograniczenie maksymalnej dopuszczalnej powierzchni gniazd zrębowych i luk w drzewostanie do typowej dla rębni Va, Vb lub dla rębni IVD z opisem sposobu jej wykonania, np.: pozyskanie cięciami pojedynczymi lub grupowymi do 10 % zapasu w aktualnym PUL, kosztem sosny, w kierunku odwrócenia procesu pinetyzacji.

 

Promowanie odnowienia naturalnego w ciągłej osłonie drzewostanu bez cięć uprzątających z dopuszczeniem pielęgnacji młodnika.

 

Odstąpienie od odnowienia lasu na rzecz zabiegów przerębowych zapewniających zwartość szaty leśnej i trwałość krajobrazu leśnego i promocję gatunków grądowych.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 2: 

Podjęcie systematycznej obserwacji naturalnych procesów regulacyjnych w rezerwacie, które dążą w kierunku eliminacji gatunków pinetyzujących. W dalszej kolejności, adaptacja wyciągniętych wniosków  z obserwacji procesów regulacyjnych, do symulacji tych procesów metodami gospodarki leśnej w pozostałych lasach sosnowo- dębowych na siedliskach lasowych.

 

Rekomendacje dla strony społecznej i strony leśnej 3:

We wzajemnej współpracy, zinwentaryzować najlepiej wykształcone strefy ekotonowe i wprowadzić je do kroniki Programu Ochrony Przyrody.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 4: 

Doszczegułowić rębnię IVD w sposób, który w przekonaniu strony społeczno- samorządowej nie spowoduje przerwania ciągłości szaty leśnej i nie spowoduje zaburzenia krajobrazu. Informowanie  strony społecznej i samorządowej sposobu planowanej rębni IVD i konsekwencji dla krajobrazu leśnego z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym, umożliwiającym finalizację dialogu i zawarcie konsensusu. Częstsze stosowanie rębni VB, która wciąż pozwala na odnowienie gatunkami światłożądnymi.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 5:

Rezygnacja z celu hodowlanego, którym jest odnowienie całego drzewostanu. Zastosowanie rębni V lub rębni IVD ze szczegółowym opisem jej realizacji. Celem hodowlanym ma być przebudowa drzewostanu z zachowaniem zwartości szaty leśnej poprzez zastosowanie rębni przerębowej lub cięciami pojedynczymi z maksymalnym pozyskaniem np. 10 % zapasu grubizny, kosztem tylko gatunków iglastych, z pozostawieniem 2 piętra grądowego- w tym i kolejnych PULach.

 

Rekomendacje dla strony społecznej 6:

Przy litych drzewostanach sosnowych na niewłaściwych siedliskach, stanowiących zbiorowiska zastępcze, bez 2 piętra grądowego, dopuszczenie w ramach dialogu ze stroną leśną – realizację rębni III lub  IVD  ze szczegółowym opisem jej realizacji, w celu zainicjowania procesu przebudowy gatunkami grądowymi. Przy drzewostanach sosnowo- dębowych na siedliskach lasowych pozostanie przy postulatach zachowania zwartości szaty leśnej bez otwierania powierzchni.

 

Rekomendacje dla strony społecznej 7:

Zweryfikować szczegółowe zapisy Planu Ochrony Chojnowskiego Parku Krajobrazowego, dotyczące metody przywracania siedlisk. Przeprowadzenie analizy zagadnienia i w porozumieniu z Dyrekcją Parku, wystosowanie oficjalnego wniosku o aneksowanie lub zmianę Planu Ochrony pod kątem oczekiwań społecznych wyrażonych wobec krajobrazu leśnego i potrzeb przywracania siedlisk. Skorygowanie metod przywracania siedlisk, poprzez zachowanie ciągłości szaty leśnej, odstąpienie od przywracania siedlisk z zastosowaniem odnowienia całego drzewostanu (wycinka drzewostanu – zabiegi agrotechniczne – odnowienia sztucznego) – propozycja zwłaszcza dla drzewostanów dających możliwość przebudowy z zachowaniem istniejących już gatunków grądowych w drzewostanie właściwym i/lub 2 piętrze, które mogłyby zostać utracone przy standardowym odnowieniu rębnią.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 8:

Wstrzymać się od otwierania nowych powierzchni zrębowych. Podjąć tylko działania sanitarne, ze względów bezpieczeństwa i zapewniające trwałość zbiorowisk zastępczych. Prowadzić przebudowę zbiorowisk zastępczych w kierunku grądu rębnią IVD ze szczegółowym opisem jej realizacji. Prowadzić przebudowę zbiorowisk grądowych zniekształconych i pozostałych drzewostanów mieszanych przy zastosowaniu rozwiązań możliwych dzięki rębni V i jej modyfikacji, co zapewnia ciągłość lasu i spełnia oczekiwania społeczne zachowania struktury lasu.

 

Rekomendacje dla strony społecznej i strony samorządowej 9:

Weryfikacja kierowanych przez stronę leśną propozycji porozumień w zakresie zapisów dotyczących zaniechania wszelkich roszczeń strony społecznej i strony samorządowej co do prowadzonej gospodarki leśnej. Takie zapisy uniemożliwiłyby dalszy dialog, kierowanie postulatów w przyszłości i prowadzenie jakichkolwiek negocjacji stronie społecznej i samorządowej. Ponadto, takie zapisy uniemożliwiają realizację celów statutowych dla organizacji pozarządowych mających w statucie ochronę środowiska i kontrolę obywatelską.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 10:

Stosowanie rębni V i jej modyfikacji w sposób, który nie spowoduje odnowienia lasu dla drzewostanów mogących być przebudowane w kierunku siedlisk przyrodniczych -mających w swojej strukturze gatunki grądowe w drzewostanie właściwym i/lub 2 piętrze lasu na siedliskach lasowych.

 

Stosowanie rębni V i jej modyfikacji w celu zachowania struktury lasu dla powierzchni wytypowanych przez stronę społeczną i stronę samorządową jako lasy społeczne.

 

Stosowanie typów rębni ciągłych przerębowych (V) i ich modyfikacji, bez określenia początku i końca lasu. 

 

Stosowanie rębni IVD z cięciami jednostkowymi i grupowymi z określeniem przy współpracy ze stroną społeczną i stroną samorządową maksymalnego pozysku zapasu grubizny w aktualnym PULu. 

 

W oparciu o trwające modyfikacje gospodarki leśnej, zmapować obszary konfliktowe. Sytuacja przy Bramie Lasu nie powinna mieć miejsca, gdyby wcześniej uznano ten fragment lasu za priorytet pod kątem zachowania krajobrazu. W mniemaniu strony społecznej, nawet cięcia uprzątające i małe powierzchniowo zręby gniazdowe nie są akceptowalne zwłaszcza, jeśli znajdują się w pobliżu uczęszczanych tras i w pobliżu miejsc z którymi mieszkańcy się identyfikują.

 

Pozostawienie odnowienia w już otwartych gniazdach pod ciągłą osłoną boczną drzewostanu bez wykonywania cięć uprzątających tego drzewostanu. Analogicznie przy rębni IVD- bez IVDU. Zastosowanie alternatywnych metod przebudowy, jak rębnia IB z zachowaniem całego drugiego piętra lasu, podszytu i naturalnego odnowienia z późniejszym uzupełnieniem luk.

 

Rekomendacje dla strony społecznej, samorządowej i leśnej 11:

Wytypowanie reprezentacji strony społecznej, postulującej o drewno opałowe i opisanie tych potrzeb, jako jednej z usług ekosystemowych. Dostosowanie działań gospodarczych do potrzeb wszystkich stron włączonych w dialog w oparciu o zidentyfikowane usługi ekosystemowe.

Uznanie przez stronę leśną reprezentantów społeczności lokalnej, zwłaszcza jeśli są petycje. Grupy nieformalne i organizacje pozarządowe działają zgodnie z prawem i w interesie publicznym. Są rozliczane przez społeczeństwo z tego co robią i są wobec nich kierowane oczekiwania. Należy wytypować reprezentanta do Grupy leśnej i traktować przekaz i argumenty tej osoby, jako oczekiwania społeczne; przynajmniej tej części społeczeństwa, która wyraziła swoje oczekiwania w petycji lub innymi kanałami komunikacji społecznej.

 

Rekomendacje dla strony społecznej, samorządowej i leśnej 12:

W oparciu o przygotowane opracowanie rozpoczęcie rozmów w ramach Grup leśnych. Opracowanie pozwoli na zebranie oczekiwań społecznych w jednym dokumencie, który może być wykorzystany podczas pracy każdej z Grup leśnych bez angażowania reprezentantów strony społecznej do każdej Grupy leśnej osobno. Trzeba mieć na uwadze, że opracowanie nie spowoduje, że w miarę wzrostu zainteresowania społeczeństwa pracą Grup leśnych – nie pojawią się jeszcze inne (mniej liczne) postulaty zachowanie miejsc świadczących usługi ekosystemowe.

 

Rekomendacje dla strony leśnej 13:

Wpisanie do Kroniki Programu Ochrony Przyrody wszystkich drzew cennych i innych obiektów punktowych, liniowych i poligonowych. 

 

Rekomendacje dla strony leśnej 14:

Podjęcie rozmów z przedstawicielami samorządu gminy Lesznowola w celu wyjaśnienia nieporozumień.

 

Koniec.