OPINIA PRAWNA W SPRAWIE ROZPRAWY ADMINISTRACYJNEJ – Stowarzyszenie Kraina Dzierżykraja [2 lutego 2023]

[2 lutego 2023]

[Stowarzyszenie Kraina Dzierżykraja]

Poniżej znajduje się opinia prawnika na postawione przez was pytanie:

Pytanie:

Organizacja będąca stroną w postępowaniu środowiskowym dla obwodnicy Człopa wskazała nam drogę polegającą na rozprawie administracyjnej w oparciu o ustawę KPA ( rozdz.5 ). Wskazali nam możliwośc złożenia wniosku o przeprowadzenie rozprawy po zgromadzeniu już wszystkich materiałów i dowodów w sprawie i następnie złożenia uwag i żądań podczas jej trwania, aby mieć również podstawę do przyszłego odwołania od decyzji. Stąd nasze pytanie – czy faktycznie rozprawa ma moc prawną, która pomoże nam złożyć żądania, które mogą odwrócić bieg sprawy lub złożone żądania będą pomocne podczas odwołania. ( nasze żądania skupią się na konieczności powrotu do studium jako kolejnego wariantu obwodnicy i  konieczności wykonania raportu i oceny OOś. Czy to ma sens i czy może być owocne czy raczej szkoda energii i czasu.

Odpowiedź:

Dzień dobry,
Pozwolę sobie wkleić przepis stanowiący podstawę żądania przeprowadzenia rozprawy administracyjnej.

Art.  89. §  1. Organ administracji publicznej przeprowadzi, z urzędu lub na wniosek strony, w toku postępowania rozprawę, w każdym przypadku gdy zapewni to przyspieszenie lub uproszczenie postępowania lub gdy wymaga tego przepis prawa.

§  2. Organ powinien przeprowadzić rozprawę, gdy zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron oraz gdy jest to potrzebne dla wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin.

Jak wynika z powyższego przepisu trzeba wykazać przesłanki, które zostały w przepisie podkreślone. Czyli jeśli rozprawa zapewnia przyspieszenie postępowania lub jego uproszczenie lub wymaga tego przepis prawa. Wynika stąd, że po analizie dotychczasowych dowodów przeprowadzonych w sprawie zaszłaby konieczność przeprowadzenia nowych dowodów, chcieliby Państwo przedstawić coś na gruncie, co nie było brane dotychczas pod uwagę, a w szczególności gdy jest potrzeba przesłuchania świadków lub biegłych albo w drodze oględzin.

Rację ma Organizacja, że nierozpoznanie wniosku strony może stanowić proceduralną podstawę odwołania, a to z powodu uniemożliwienia stronie wypowiedzenia się w sprawie, ale wymagałoby to uzasadnienia wniosku wskazując na przesłanki z art. 89 kpa i następnych, a także poprzez przekonujące uzasadnienie, że potrzeba jest przeprowadzenia rozprawy np. z tego względu aby wyjaśnić racje dla przyjęcia innego wariantu przebiegu inwestycji jak i podać zwięźle argumenty środowiskowe za koniecznością przeprowadzenia dla niego oceny oddziaływania na środowisko, które będą mogły być wyjaśnione na rozprawie.

Można też wskazać na to, że organizacja z jakichś względów nie może przedstawić takiej argumentacji na piśmie.

Gdyby bowiem Państwa wnioski i dowody były zasadne, a ich przedstawienie w postaci np. oględzin konieczne to jak najbardziej można złożyć wniosek.

Jeśli strona jest przekonana, że jej wnioski i żądania mają wpływ na wynik sprawy, a organ stwierdzi inaczej to można by zarzucić oprócz naruszenia art. 89 kpa, także naruszenia:- art. 7 kpa (Art.  7.  [Zasada prawdy obiektywnej; zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli]

W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.- art. 77 kpa [Postępowanie dowodowe]§  1. Organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. art. 80 kpa [Swobodna ocena dowodów]Organ administracji publicznej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona.

Podsumowując, żądanie przeprowadzania rozprawy może mieć sens – wszystko zależy od uzasadnienia jej przeprowadzenia. Pominięcie wniosku podmiotu na prawach strony może być zarzutem do odwołania ale wymaga wykazania, że rozprawa zmieniłaby coś w sprawie. Rozprawa administracyjna jest dość rzadko spotykana, najczęściej gdy są wymagane oględziny terenu.
W załączeniu przesyłam Państwu także komentarz do ustawy Kodeks postępowania administracyjnego w zakresie art. 89.

Wykonawca: prawnik projektowy

Autor: Adrian Grzegorz, Fundacja Las Naturalny