OPINIA PRAWNA W SPRAWIE RELACJI MIĘDZY PLANEM URZĄDZENIA LASU A PLANEM OCHRONY PARKU KRAJOBRAZOWEGO [5 września 2022]

[5 września 2022]

[Alarm dla klimatu Piaseczno]

Poniżej znajduje się opinia prawnika projektowego na postawione pytania w dniu 14 sierpnia 2022 r.

Dzień dobry, poniżej przesyłam odpowiedzi, kolejno:

Ad 1. PUL a POchPK, który dokument jest ważniejszy?

Zgodnie z komentarzem do art. 105 ust. 5 u.o.p. ustawodawca ograniczył kompetencje dyrektora parku krajobrazowego w tych przypadkach, gdy na terenie parku znajdują się tereny zarządzane przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, powierzając zadania w zakresie ochrony przyrody miejscowemu nadleśniczemu, który powinien je realizować zgodnie z ustaleniami planu ochrony parku krajobrazowego, którego postanowienia muszą być uwzględnione w planie urządzenia lasu. Komentator podaje, że gospodarka leśna, zgodnie z postanowieniami art. 7 ust. 1 u.l., powinna być prowadzona w sposób racjonalny z uwzględnieniem ochrony środowiska, a jej podstawą są plany urządzenia lasu. W związku z tym nie ma potrzeby dublowania kompetencji organów administracji w zakresie gospodarki leśnej. Dlatego też za wystarczające w tym zakresie należy uznać uwzględnienie w planach urządzenia lasu postanowień wynikających z planu ochrony parku krajobrazowego.

Możliwości wpływu reżimu parku krajobrazowego na gospodarkę leśną nie są jasne. Możliwe do wprowadzenia w parku krajobrazowym zakazy nie nadają się do ograniczania tej gospodarki. Teoretycznie, niektóre elementy planu ochrony, jak „sposoby eliminacji lub ograniczania istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków”, „zakres prac związanych z ochroną przyrody i kształtowaniem krajobrazu”, „wskazanie obszarów udostępnianych dla celów naukowych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych, amatorskiego połowu ryb i dla innych form gospodarowania oraz określenie sposobów korzystania z tych obszarów”, mogłyby wpływać na gospodarkę leśną; w dokumentacjach do planów ochrony niektórych parków krajobrazowych pojawiają się niekiedy takie propozycje. Jednak, art. 105 art. 5 u.o.p. interpretowany jest zazwyczaj tak, że wpływ taki mógłby zaistnieć tylko w przypadku przeniesienia tych zapisów do planu urządzenia lasu. W praktyce zazwyczaj status parku krajobrazowego nie wpływa na gospodarkę leśną prowadzoną na jego terenie.

Żaden z przepisów planu ochrony nie jest zakazem, w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody, a więc unormowaniem bezwzględnie obowiązującym, mającym skutki prawne dla obywateli. Plan ochrony zawiera jedynie wytyczne dla organów podejmujących uchwały w zakresie planowania przestrzennego. W orzecznictwie utrwalił się pogląd, że plany ochrony parków krajobrazowych stanowią jedynie wskazówki i wytyczne dla aktów prawa miejscowego. Zawarte w planie ochrony ustalenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz planów zagospodarowania przestrzennego, są adresowane do organów uchwalających studia i plany, nie mogą natomiast być uznane za samoistne zakazy, wywierające bezpośrednie skutki prawne. Ustalenia te powinny być uwzględnione przy sporządzaniu aktów planistycznych, nie mają jednak wiążącego charakteru w sprawach o ustalenie warunków zabudowy (zob. wyrok NSA w z dnia 14 stycznia 2011 r., sygn. II OSK 2035/09, LEX nr 953008).

W naszym Nadleśnictwie Chojnów mamy sytuację taką, że Plan Ochrony Parku Krajobrazowego został uchwalony w 2019r, a PUL powstał wcześniej (obowiązuje na lata 2018-2027).Co w tej sytuacji ? Czy pozostaje on dokumentem nadrzędnym wobec PUL?

Czy Nadleśnictwo ma obowiązek dostosować PUL do POchPK (stworzyć aneks itp., w zał. Uchwała dla PK oraz rozp. w którym zawarte są zakazy) ?  Czy my mamy prawo domagać sie w obencym PUL stosowania zapisów POchPK ?

Jak wyżej wyjaśniono, oba dokumenty powinny być zharmonizowane, PUL powinien być realizowany w zgodzie z POchPK, dlatego jeśli założony etat cięć powoduje naruszenie planu ochrony to PUL powinien zostać zmodyfikowany w drodze aneksu. Problemem będzie wykazanie tego.Jednak szczególnie uzasadnionych przypadkach można modyfikować okresy obowiązywania PUL art. 18 ust 2 u.o.l. Wymaga to zgody organu nadzorczego, dla lasów położonych na gruntach SP będzie to Minister właściwy do sprawy ochrony środowiska. To organ nadzorczy powinien być adresatem zgłoszeń o nieprawidłowościach w wykonywaniu PUL, ewentualnie postulatów do zmiany PUL.Zgłoszenie organowi nadzorczemu powinno spowodować reakcję tego organu z urzędu, można we wniosku postulować kierunek postępowania tj. skrócenia okresu obowiązywania PUL, wskazywać na nieprawidłowości.

Przykładowo, w aktualnym POchPK mamy zapisy o niestosowaniu gatunków obcych geograficznie,a leśnicy nagminnie sadzą tutaj buki – zdaniem ekspertów gatunki obce geograficznie. Inne zapisy mówią o tym by nie wycinać drzew przy szlakach – tymczasem leśnicy tną przy szlakach.

Co mogę tutaj zasugerować to zgłoszenie niezgodności PUL z POchPK we wskazanych obszarach (jak w poprzedniej części) i zastanowienie się nad zgłoszeniem szkody w środowisku. Park Krajobrazowy jest formą ochrony przyrody, w której obowiązują określone zakazy (to coś innego niż plan ochrony) – naruszenie zakazu to wykroczenie z art. 127 ustawy o ochronie przyrody (jeśli nie było zogdy na odstępstwo od zakazu), ale też trzeba by się zastanowić nad szkodą w siedlisku przyrodniczym i zgłosić szkodę do RDOŚ (definicja https://otop.org.pl/2010/01/29/definicja-szkody-w-srodowisku/).

Ad 2. Czy POchPK jest aktem prawa miejscowego?

Zgodnie z art. 20 ust. 4a ustawy o ochronie przyrody, plan ochrony dla parku krajobrazowego, w części dotyczącej:

1) określenia granic stref, o których mowa w ust. 4 pkt 7,

2) wykazu obiektów o istotnym znaczeniu historycznym i kulturowym, o których mowa w ust. 4 pkt 8,

3) wprowadzenia zakazów, o których mowa w art. 17 ust. 1a (dotyczy przedwszystkim zalesiania i zabudowy)

– jest aktem prawa miejscowego

Ad 3.  Opnia RDOŚ w moim odczuciu kuriozalna. Czy taką opnię można zaskarżyć i kto może to zrobić? oraz czy na jej podstawie można wystąpić do NCH o konieczność modyfikacji PUL’u tak by przystawał do przepisów związanych z ochroną środowiska ? Opinia mówi w skrócie ,że z uwagi na brak pewnych dokumentów ocena wpływu zapropnowanych działań gosp. na przyrodę nie jest możliwa 🙁 Co z taką opinią można zrobić?

Rzeczywiście również nie rozumiem jak ta opinia mogła być pozytywna. Niestety – wiążące są tylko uzgodnienia. Opinia jest tylko formalnością, nie jest wiążąca.

Ad 4. Co do poprzedniego pytania dot. mocy prawnej opinii Dyrekcji Parków Krajobrazowych dot. inwestycji drogowej realizowanej na terenie parku to załączam treść tej opinii do wglądu i dodaję, że opinia  jest odpowiedzią na moją prośbę przesłaną w piśmie do DPK.

W kwestii mocy opinii DPK dot. inwestycji drogowej przedstawia się nieco inaczej, nie jest to z tego co widzę opinia w rozumieniu KPA. Zawarte w niej informacje mogą posłużyć na etapie postępowania w przedmiocie wydania decyzji środowiskowej dla inwestycji celu publicznego. Nie wiem czy taka inwestycja jest w toku? czy została wydana decyzja środowiskowa, ewentualnie czy Pani uczestniczy w takim postępowaniu?