REKOMENDACJE DLA GRUPY RATUJMY LAS MOKRZAŃSKI [27 września 2022]

2 lata ago

[27 września 2022]

[Ratujmy Las Mokrzański]

Rekomendacje dla grupy Ratujmy Las Mokrzański

1. Jak rozmawiać z leśnikami o przebudowie lasu

  • w Lesie Mokrzańskim potrzebna jest przebudowa drzewostanów, renaturalizacja grądów, którą można wykonać stopniowo poprzez określenie innego celu hodowlanego niż odnowienie całego drzewostanu. Nowym celem hodowlanym ma być usuwanie nadmiaru sosny z lasów grądowych;
  • realizacja przebudowy harwesterem, który będzie wyciągał pojedyncze sosny bez kaleczenia dębów i podszytu;
  • zastosowanie zrywki konnej, korzystanej wizerunkowo dla leśników.

2. Monitoring zalesiania odpowiednimi gatunkami

  • odnawianie lasów spinetyzowanych małymi rębniami IVd lub V z określeniem zupełnie nowego celu hodowlanego – zachowanie i promowanie wszystkich gatunków liściastych w każdym piętrze lasu i promowanie odnowienia naturalnego.

3. Zachowanie lasów takimi jakie są i pozostawienia do użytkowania społecznego

  • odstąpienie od przebudowy grądów rębniami IVd i V i xzachowanie zniekształconych grądów dla celów społecznych.

4. Zaburzone stosunki wodne w Lesie Mokrzańskim

  • w obszarach dawniej podmokłych, łęgowych promowanie grądu niskiego;
  • wykonać analizę hydrologiczno- botaniczną pod kątem przyszłości i kierunku rozwoju ekosystemów Lasu Mokrzańskiego. Do niej dopasować obowiązujący PUL;
  • weryfikacja projektów, działalności i zamierzeń Wód Polskich i ich wpływu na wodę w Lesie Mokrzańskim.

5. Mikrosiedliska grądowe i inne

  • inwentaryzacja i ochrona w postulatach kierowanych przy tworzeniu Planu Gospodarczo- Finansowego nadleśnictwa;
  • zaprojektowanie wraz z leśniczym szkicu przedrębnego dla rębni IVd;
  • ocenić występowanie płatów siedlisk w bardzo dobrym stanie zachowania i ich ochrona w ramach dialogu;

6. Zespoły Lokalnej Współpracy i podjęcie dialogu

  • ZLW są zakładane wówczas, gdy są projektowane nowe PULe;
  • Zarządzenie 58 umożliwia jednak podjęcie dialogu ze społeczeństwem- art. 14;
  • Dialog musi zainicjować grupa Ratujmy Las Mokrzański;
  • ustalenia z leśniczym będą tylko ustaleniami dżentelmeńskimi;
  • wystąpić o wnioski cięć i o PGF;
  • dialog jest teraz jedynym rozwiązaniem;
  • zaangażowanie do Zespołu Lokalnej Współpracy ekspertów/ przedstawicieli różnych grup interesów – sport, rekreacja, ekologia, ornitologia;
  • poprzez dialog zmodyfikowanie całej gospodarki leśnej;
  • AdkP ma wzór pisma w sprawie dialogu, którym może się podzielić;
  • trzeba ustalić formułę dialogu, reżim merytoryczny i czasowy i cele;
  • uważać na pułapki stosowane przez leśników podczas dialogu.

7. Rozmowa o gatunkach poza naturalnym zasięgiem i lasach społecznych w Lesie Mokrzańskim

  • modrzew polski występuje naturalnie w Lesie Mokrzańskim lecz modrzew europejski jest poza naturalnym zasięgiem;
  • leśnicy wyznaczyli w Lesie Mokrzańskim 20 metrowe pasy lasów społecznych wzdłuż niektórych dróg, co nastąpiło wbrew wcześniejszym uzgodnieniom i deklaracjom, jednak w Nadleśnictwie Łochów leśnicy wyznaczyli lasy społeczne nie liniowo lecz obszarowo co daje szanse do wznowienia dyskusji w Lesie Mokrzańskim;
  • należy wysłać pismo do nadleśnictwa z wnioskiem o dialog na podstawie art. 14 zarządzenia 58 i w celu wyznaczenia lasów społecznych na nowo i tym razem obszarowo.

8. Siedlisko Natura 2000 Wilgotne dąbrowy – Molinio Quercetum

  • wysłanie leśnikom zinwentaryzowanych płatów i ich załączenie do Kroniki w Programie Ochrony Przyrody PULu wraz z wskazówkami do gospodarowania.

9. Dynamika buczyny i ekspertyza prognozująca dynamikę i trwałość ekosystemu

  • wykonanie ekspertyzy prognozującej trwałość, dynamikę i kierunek rozwoju ekosystemu po odstąpieniu od użytkowania;
  • wykorzystanie tej ekspertyzy do polaryzacji poglądów na sposób zarządzania lasem w mediach publicznych;
  • wykorzystanie ekspertyzy w dialogu z leśnikami;
  • sprawdzenie metodyki oceny stanu siedlisk według metodyki leśników (N1, N2, Z1, Z2) i wyciągnięcie wniosków;

10. Szacunki brakarskie  i PGF

  • zawnioskowanie o plan gospodarczo – finansowy nadleśnictwa;
  • zawnioskowanie o Wnioski cięć.

11. Las mieszany wyznaczony do wycinki

  • wniosek do nadleśnictwa o argumentację: cel hodowlany, metoda osiągnięcia celu hodowlanego, poprzez jakie zabiegi hodowlane;
  • przygotowanie we współpracy z Piotr Klub ekspertyzy prognozującej trwałość, dynamikę i kierunek rozwoju lasu;
  • zapoznanie się z analogiczną sytuacją u grupy AlkP, gdzie powstała ekspertyza dla wydzielenia 300g;
  • jeśli nastąpi sprzeczność poglądów dwóch leśników w ramach tej samej dziedziny- leśnictwa, na temat planowanych prac gospodarczych w tym wydzieleniu, wówczas należy podnieść publicznie argumentację za zachowaniem lasu.

12. Grądy niskie i łęgi

  • monitoring czyszczenia i pogłębiania rowów melioracyjnych w lesie i konfrontacja ze Standardem FSC;
  • wysłanie pisma do nadleśnictwa  z dowodami i wnioskiem o wyjaśnienia;
  • wykorzystanie otrzymanej odpowiedzi przy najbliższym audycie FSC z wnioskiem do audytorów o obserwację;
  • zbudowanie zastawek umożliwiających regulację poziomu wody w łęgu. Stagnująca woda przez 3 miesiące powoduje wymieranie olchy;
  • dopuszczenie i promowanie spontanicznego przewracania się olchy w celu przywrócenia mozaiki pionowej ekosystemu i wsparcia dla odnowienia olchy;
  • zastąpienie rębni w łęgach trzebieżami, z pozostawieniem drewna w lesie, jako wsparcie dla odnowienia olchy. Zbudowanie zastawki z regulacją poziomu wody może spowodować procesy spontanicznego zamierania pojedynczych olch i wówczas trzebież nie będzie potrzebna.

13. Odnowienia na zrębach w Lesie Mokrzańskim

  • skierowanie wniosku do nadleśnictwa o wyjaśnienia w sprawie dominacji czeremchy amerykańskiej na niektórych zrębach;
  • wniosek do nadleśnictwa o Ocenę udatności upraw.

14. Płat siedliska Molinio Pinetum

  • podjęcie tematu tego siedliska w dialogu z leśnikami;
  • wniosek o modyfikację gospodarki leśnej w tym siedlisku, powołanie się na Nadleśnictwo Katowice, które odstąpiło od jego użytkowania.

15. Standard FSC i certyfikacja

  • stała obecność w systemie FSC- nie ignorować FSC, składać co roku uwagi do audytu, które będą pojawiać się w Raportach publicznych;
  • nie liczyć na pozytywne rezultaty.

16. Bobry i ich tamy  w Lesie Mokrzańskim

  • tamy są rozbierane a w rowach jest trochę błota. W pobliżu rozebranych lub porzuconych tam jest mokro. Wprowadzić monitoring tam w celu wykrycia nielegalnej rozbiórki;
  • złożenie wniosku do RDOŚ o wnioski i decyzje na rozbiórkę tam w nadleśnictwie Miękinia w okresie ostatnich 5 lat;
  • nanieść punktowo tamy GPSem. Przy użyciu hipsometrii zaprognozować, ile udałoby się zalać/ zrekultywować terenu pod kątem hydrologicznym przy użyciu tam i/lub zastawek. To może być pilotażowy projekt, do rozprzestrzeniania publicznie docelowo dla urzędników – rola bobrów w odnowieniu stosunków wodnych w Lesie Mokrzańskim;
  • zawnioskowanie do Wydziału kryzysowego przy Urzędzie Miejskim Wrocławia o dane przestrzenne (Numeryczny Model Terenu) wykorzystywane do prognozowania powodzi w przypadku fali powodziowej Odry;
  • monitoring gniazdowania żurawi, zwłaszcza cykliczności gniazdowania w jednym płacie siedliska. Ochrona tego siedliska poprzez wnioskowanie do nadleśnictwa o wstrzymywanie prac w okresie lęgowym.

17. Pierwotny Las Mokrzański

  • poszukiwanie storczyków i roślin charakterystycznych dla grądu niskiego i w ten sposób wzmacnianie wartości przyrodniczych i statusu tego płatu siedliska.

18. Lasy ochronne i rewizja aktów ustanawiających lasy ochronne

  • wykorzystanie scenariusza ochrony lasu, dotyczącego rewizji aktów ustanawiających lasy ochronne, który jest na Centrum Wsparcia i w Teczce Projektowej;
  • odszukanie decyzji ustanawiającej lasy ochronne;
  • podjęcie w ramach dialogu z nadleśnictwem w oparciu o art. 14 zarządzenia 58 rozmów o wprowadzeniu szczegółowych zasad gospodarowania w lasach ochronnych.

19. Jak sprawnie powołać i ile można wyciągnąć z Zespołu Przyrodniczo- Krajobrazowego

  • przygotować nową formę ochrony przyrody, analogicznie jak w Tarnobrzegu i Augustowie – Zespół Przyrodniczo- Krajobrazowy;
  • uzyskać poparcie Rady Miasta, nie rozpowszechniać tego tematu publicznie;
  • przygotować tarczę ochronną dla powołanego ZPK- prognozę trwałości i dynamiki ekosystemów Lasu Mokrzańskiego;
  • bardzo dobrze i w oparciu o źródła wysokiej jakości, uargumentować walory przyrodnicze i krajobrazowe projektowanego ZPK;
  • w przemyślany sposób użyć wytycznych do zarządzania lasami społecznymi i przepisać je do uchwały powołującej ZPK.

Lista wątków, spisanych z nagrania audio wykonanego podczas wizytu u grupy Ratujmy Las Mokrzański

Jak rozmawiać z leśnikami o przebudowie lasu

  • tabliczka w lesie- las posadzony w ramach porozumienia z aktywistami;
  • pinetyzacja grądów- 20 % iglastych max. Zakwaszanie. Uzgodnienia z leśnikami: usuwanie sosny metodami inżynierii leśnej – harwester delikatnie/ minus taki, że niszczy runo. Sprowokować leśników do ograniczenia negatywnego wpływu gospodarki leśnej poprzez cele wizerunkowe;
  • grupa z Torunia Obywatelski Toruń – zrywka konna;
  • propozycja: monitoring zalesienia odpowiednimi gatunkami;
  • niektóre zręby nie są grodzone – niska presja roślinożernych kopytnych;
  • jak odnowić lasy spinetyzowane: wykonywanie małych rębni IVD, prześwietlenie koron drzew, zmniejszenie dominacji iglastych;
  • prowadzenie rębni IVd lub V ale z zupełnie innym celem hodowlanym- nie wymiany całego drzewostanu i sadzenia dęba lecz zachowaniem i promowaniem wszystkich  liściastych już rosnących i naturalnego odnowienia;
  • pomysł zachowania takim jaki jest – zniekształcony grąd ale dla celów społecznych;
  • w interesie społecznym jest dążenie do pierwotności lasu. W lasach społecznych należy prowadzić przebudowę. W lasach społecznych możemy wybierać sposób gospodarowania;
  • wybór innego celu hodowlanego niż pozyskanie drewna lub wymiana całego drzewostanu;
  • stosunki wodne są zaburzone, tylko tam gdzie są bobry, stosunki wodne mogą przypominać dawny stan;
  • nie ma ani jednej zastawki;
  • w obszarach dawniej podmokłych, gdzie były łęgi – promowanie grądów niskich;
  • zrobić analizę hydrologiczną pod kątem przyszłości lasu, kierunków rozwoju ekosystemów;
  • sprawdzenie działań i projektów Wód Polskich i ich potencjalnego wpływu na Las Mokrzański;
  • LP mają osobne środki na zachowanie retencji;
  • nawodnienie Lasu Mokrzańskiego – sprawdzenie zlewni;
  • metody modyfikacji gospodarki leśnej- IVd, naturalna sukcesja, odnowienie dębowe, cel hodowlany inny niż wymiana całego drzewostanu;
  • mikrosiedliska grądowe – inwentaryzacja i ochrona;
  • nowy PUL Nadleśnictwa Miękinia – co można zrobić jeszcze: zaprojektować z leśniczym szkic przedrębny z uwzględnieniem cennych mikrosiedlisk;
  • nadleśniczy może dokonać zmiany rębni na inną – taka jest narracja;
  • podjęcie dialogu z nadleśnictwem- Zespoły Lokalnej Współpracy są zakładane gdy PULe są tworzone. Tutaj PUL jest już powołany i wytyczne zarządzenia 58 nie obowiązują. Jest par. 14 ust. 3-5 które umożliwiają podjęcie dialogu z nadleśnictwem. Ten dialog strona społeczna musi zainicjować;
  • ok. 40 nadleśnictw w Polsce jest poszkodowane tym zarządzeniem, bowiem nie ma możliwości wprowadzenia ZLW, bo nie ma projektu PULu. Tam gdzie jest PUL – nie ma obowiązku powoływania ZLW.

Rozmowa w mikrosiedlisku grądu

  • mieszkańcy Katowic wystąpili do nadleśniczego o wyznaczenie lasów o zwiększonej funkcji społecznej natychmiast. Czekają na odpowiedź;
  • ustalenia z leśniczym będą tylko ustaleniami dżentelmeńskimi. Leśniczy robi wniosek cięć- od jest wysyłany do nadleśniczego (wyślę do Teczki Projektowej z Nadleśnictwa Borki z 2014 r.);
  • wystąpić o wnioski cięć do nadleśniczego, wystąpić o PGF teraz;
  • jedynym narzędziem jest podjęcie dialogu;
  • w Zespole Lokalnej Współpracy mają być osoby zaangażowane, piszące o lesie;
  • podjęcie dialogu jest niczym nie zdefiniowane;
  • dialog w rozumieniu Zarządzenia 58, dotyczy całej gospodarki leśnej, każdego cięcia;
  • próba podejścia do tematu od tyłu- najpierw dialog, potem modyfikacja PULu (nie ma takiej formalnej opcji, to jest próba wymuszenia interpretacji);
  • AdkP ma wzór pisma dla wszystkich inicjatyw- w sprawie dialogu w oparciu o zarządzenie 58;
  • jeśli to nie nadleśniczy ma rozdawać karty- kluczowe jest ustalenie na pierwszym spotkaniu formuły dialogu;
  • do dialogu zaprosić ekspertów z danej dziedziny- sport, rekreacja, ekologia. Skład nie stały tylko zmienny w zależności od potrzeb reprezentacji różnych spraw/ problemów;
  • Niewielkie wywyższenia w Lesie Mokrzańskim, wypłukiwane i przez to zakwaszane- powstają mikrosiedliska kwaśnej buczyny lub siedliska przejściowe do kwaśnej buczyny;
  • ocena siedlisk grądowych w Lesie Mokrzańskim – występowanie siedlisk w bardzo dobrym stanie zachowania i ich ochrona w ramach dialogu;
  • pułapki w dialogu z leśnikami.

Rozmowa o gatunkach poza naturalnym zasięgiem i lasach społecznych w Lesie Mokrzańskim

  • obecność modrzewia polskiego jest w naturalnym zasięgu w Lesie Mokrzańskim. Modrzew europejski jest poza zasięgiem;
  • przy zmianach klimatycznych nie ma wygranych drzew – żaden gatunek nie jest odporny na brak wody. Rozmowa o przebudowie, żeby uodpornić drzewostan- jest szemrane;
  • najlepiej zareaguje przyroda na stres, w sposób, jaki ekosystem ma w pamięci;
  • argumentacja będzie zawsze za wycinką;
  • las sobie poradzi bez leśnika a leśnik bez lasu nie;
  • zbiorowiska roślinne mają swoją Charakterystyczną Kombinację Gatunków, które są zamkniętą i hermetyczną grupą roślin, które wypierają obce rośliny;
  • powinniśmy pojechać do Puszczy Białowieskiej i zobaczymy referencję;
  • las naturalny został urządzony w sposób zorganizowany do tego, żeby produkować drewno;
  • tutaj mamy “las społeczny”. Jedyne lasy społeczne to 20 m paski wzdłuż niektórych dróg. Tak został zatwierdzony PUL Nadleśnictwa Miękinia;
  • w Nadleśnictwie Łochów leśnicy wyznaczają lasy użyteczne społecznie nie liniowo lecz obszarowo, jako całe drzewostany;
  • wymanewrowano grupę Ratujmy Las Mokrzański. Miał być cały Las Mokrzański wyznaczony jako las społeczny lecz wyznaczono tylko 20 m wzdłuż niektórych dróg. Ten podział na lasy intensywnie użytkowane i użytkowane w zrównoważony sposób, weszły później do zarządzenia nr 58;
  • w Lesie Mokrzańskim wyznaczono bufory 20 metrowe a do reszty społeczeństwo niech się nie czepia;
  • Las Mokrzański był eksperymentem na skalę całej Polski;
  • gdzie indziej, np. w Nadleśnictwie Łochów, nadleśniczy wyznaczył lasy społeczne powierzchniowo;
  • grupa Las Mokrzański powinna wystąpić z pismem o rozpoczęcie dialogu, żeby zmodyfikować gospodarkę leśną i wyznaczyć lasy społeczne powierzchniowe;
  • dąb czerwony adaptuje się ale jest porażany przez grzyby.

Siedlisko N 2000 Wilgotne dąbrowy – Molinio Quercetum

  • jeden z 4 typów lasu dębowego, który jest chroniony prawem UE;
  • występuje śmiałek darniowy, jako gatunek borowy, borówka czernica, turzyca molinia;
  • ten typ lasu może dominować w Lesie Mokrzańskim;
  • te siedlisko jest całkowicie ignorowane;
  • ponadto jest kwaśna dąbrowa, której jest więcej niż podają leśnicy;
  • ten typ siedliska wilgotnej dąbrowy jest wyróżniany w Polsce od niedawna. Trudność w interpretacji polega na tym, że w zależności co leśnik posadzi – czy sosnę czy dęba, to wówczas siedlisko idzie w kierunku borów mieszanych albo dąbrów;
  • leśnicy wyznaczają siedliska wedle własnego widzimisię a powinien to robić RDOŚ;
  • leśnicy wynajmują fitosocjologów ale spisywane są umowy w których jest zawarta klauzula poufności;
  • Puszcza Borecka jest ładniejsza niż Puszcza Białowieska.

Dynamika buczyny i ekspertyza prognozująca dynamikę i trwałość ekosystemu

  • we wcześniejszym projekcie była grupa Duchy Lasu, która chroniła stary las budowy;
  • tam nadleśniczy twierdził, że trzeba rozrzedzić ten las w wieku powyżej 180 lat, ponieważ nie odnawia się młode pokolenie. Trzeba wpuścić światło, żeby młode pokolenie ruszyło bo inaczej las umrze i będzie pustynia;
  • w podręcznikach metodycznych jest opisana dynamika buczyny kwaśnej. Dynamika kwaśnej buczyny jest spontaniczna. Czekamy, aż stary buk się przewróci, stworzy lukę w koronach drzew i nowe pokolenie ma szansę wzrostu. Czyli nie trzeba wycinać, wystarczy poczekać aż któreś drzewo się przewróci;
  • dynamika ekosystemu, jego trwałość i dążenie do klimaksu. Gdy ekosystem osiągnie swój klimaks, wówczas może trwać tysiące lat;
  • jeżeli leśnik powie, że trzeba ingerować w las, żeby przyspieszać procesy naturalne lub nimi manipulować, to wówczas trzeba zaangażować fitosocjologa, który przeprowadzi dwie oceny: 1. stan zachowania siedliska,  2. prognoza dążenia, dynamiki i trwałości siedliska na następne 40- 50 lat. Taka ekspertyza miałaby służyć, jako przeciwwaga do argumentacji za ingerencją w ekosystem, manipulowanie procesami metodami gospodarki leśnej po to, żeby utrzymać siedlisko w istnieniu. Taka ekspertyza zawierająca oś czasu,  pozwoli na ocenę, jakie są ryzyka, czy możemy las pozostawić samemu sobie czy nie;
  • leśnicy mają cel hodowlany i wszystko dopasowują do tego celu. Leśnicy nie wykonują takiej oceny. Mają tylko typy siedliskowe lasu;
  • leśnicy poza obszarami Natura 2000 nie badają dynamiki siedlisk Natura 2000 i nie biorą pod uwagę żadnych parametrów ekosystemu do oceny jego trwałości i dynamiki. Mają wskaźnik N1, N2, Z1, Z2., które uwzględniają gatunki wskaźnikowe ale to nie ma przełożenia na jakość i kierunek gospodarki leśnej.

Szacunki brakarskie  i PGF

  • w tej chwili są wykonywane szacunki brakarskie w lesie poprzez oznaczanie drzew kropkami;
  • każdy leśniczy w tej chwili wysyła do nadleśniczego wnioski cięć;
  • niech grupa zawnioskuje o wnioski cięć i prowizorium PGF.

Las mieszany do wycinki – jakie wydzielenie

  • leśnicy pozostawili drzewa ekologiczne i będzie prawdopodobnie rębnia;
  • przygotowanie ekspertyzy prognozującej kierunek rozwoju lasu;
  • przykład AdkP, wydzielenie 300g, gdzie Piotr Klub przygotował ekspertyzę wskazującą na alternatywne rozwiązania do osiągnięcia celu hodowlanego, jakim jest odnowienie młodym pokoleniem dębu;
  • niech grupa napisze wniosek do nadleśnictwa o argumentację- jaki jest cel hodowlany dla tego wydzielenia, jakie czynności gospodarcze są tutaj przewidziane, jakimi metodami będzie osiągnięty ten cel hodowlany. Niech grupa przy wsparciu eksperta, napisze opinię/ prognozę dla tego wydzielenia, która wskaże na samodzielność siedliska, spontaniczne odnawianie się buczyny (Piotr Klub);
  • jeśli nastąpi sprzeczność poglądów dwóch leśników w ramach tej samej dziedziny- leśnictwa, na temat planowanych prac gospodarczych w tym wydzieleniu, wówczas należy podnieść publicznie argumentację za zachowaniem lasu;
  • niech grupa wykonuje  dokumentację zdjęciową dla Piotrka;
  • źródło danych o ekosystemach- Poradniki metodyczne.

Grądy niskie i łęgi

  • czyszczenie rowów wewnątrz lasów nie jest dozwolone przez Standard FSC;
  • czasem bobrowe rozlewiska powodują lokalne podtopienia w lesie, wówczas tama do rozbiórki a rowy do pogłębienia;
  • łęgi tworzą się w obecności cieków i rzek. Puszczański łęg jesionowo- olszowy musi być zasilany wodą, która nanosi materię organiczną. Jeśli łęg nie rozlewa się, wówczas materia organiczna wietrzeje, zamienia się w materię mineralną i łęg traci swoją strukturę glebową;
  • w całej Polsce 3 % lasów to są łęgi, jest to siedlisko ginące i należy na cieku zrobić zastawkę;
  • są fragmenty w Lesie Mokrzańskim, gdzie woda ucieka z lasu, następuje szybkie odprowadzenie wody i następuje grądowienie;
  • w łęgach robi się rębnię zupełną- olcha jest światłożądna;
  • łęgi są chronione od 2004 r. i z zasady na obszarach Natura 2000. Poza Natura 2000 nie są chronione;
  • łęgi są siedliskiem priorytetowym i można je wycinać tylko gdy są spełnione kryteria, których jest 5, np. jeśli służy  to celom społecznym, nastąpi poprawa środowiska;
  • KE rozpatruje skargi tylko wobec prawa unijnego, tylko wobec gatunków i siedlisk Natura 2000;
  • według leśnictwa ponieważ olcha jest gatunkiem światłożądnych i nie może rosnąć olcha pod olchą i dlatego wykonuje się zręby;
  • w lesie pierwotnym, czynnikami które decydowały o żywotności lasu był wiatr, choroby. Olchy w lesie pierwotnym przechodziły etap w zwarciu jak i w rozluźnieniu. Nie oznacza to, że do życia olchy potrzebne są zręby zupełne. Zrąb zupełny jest wymysłem technicznym który racjonalizuje i ekonomizuje sposób odnowienia lasu. Las naturalny nawet złożony z gatunków światłożądnych nie potrzebuje zrębu. Te gatunki odnawiają się naturalnie pod sobą. Nie mogą się odnowić pod sobą w drzewostanie 70- 80 letnim prowadzonym w dużym zwarciu. Żaden gatunek nie odnowi się przy tak dużym zwarciu okapu. Las pierwotne sosnowe, świerkowe, olchowe były zawsze lasami rozrzedzonymi. Były w nich drzewa nasienne, które są preferowane przez owady żerujące na igłach/ liściach/ drewnie. Pomiędzy tymi drzewami było kilka gatunków dzięciołów i stąd nie było gradacji. Obecnie prowadzone lasy są jednogatunkowe i są niczym stół- stąd później narracja leśnika, że trzeba cały czas ingerować;
  • w naturalnym siedlisku olchy luki powstają w wyniku wyschnięcia pojedynczych olch, co powoduje powstawanie luk w okapie i wzrost młodego pokolenia;
  • trzymanie lasu w tak dużym zwarciu i przy tak dużej liczbie drzew nie jest naturalne- zdarza się to w formie mikropłatów ale nigdy nie są to całe hektary. W lesie naturalnym jest mozaikowy układ pionowy, gdzie las jest bardzo silnie zróżnicowany pod względem struktury i wieku. Leśnik nie jest w stanie wyprowadzić takiego lasu- po pierwsze nie potrafi, po drugie to się nie opłaca a po trzecie obywatele nie rozliczają leśnika ze stanu ekosystemu. Nie ma żadnych ocen oddziaływania, ponieważ w PONŚ są najczęściej stwierdzenia sugerujące, że realizacja 10 letniego PULu poprawi stan siedlisk;
  • PnrWI zrobiła opracowanie na temat tego ile mamy lasów w lasach, co pewnie było oparte na tym, co zrobili leśnicy w 2006- 2007 r. w ramach Inventu. 30 % lasów to siedliska Natura 2000 a reszta to zbiorowiska zastępcze lub stany przejściowe. Zbiorowisko zastępcze to taki układ ekologiczny, którego nie da się zinterpretować to znanych typów zbiorowisk roślinnych. Nie ma diagnozy ale można nadać kierunek sukcesji czy pożądanemu składowi ale to jest bujanie w obłokach. Gospodarka leśna niszczy to co zostało, ponieważ jesteśmy bezbronni. Tylko rezerwaty przyrody i Parki Narodowe są wzorcami naturalnej przyrody a to jest niecały 1 % powierzchni lasów. Skala przekształceń jest niewyobrażalna i skala trudności dla fitosocjologa interpretacji “lasu, który jest”;
  • tutaj jest łęg ale zniekształcony, jako jednowiekowa monokultura. Runo prawdopodobnie wskazuje że jest to jednak łęg. Nie jest to las naturalny ale przynajmniej zbliżony do naturalnego ze względu na zgodność składu gatunkowego z siedliskiem;
  • ten łęg jest już samodzielny ale potrzebuje jeszcze czasu na wykształcenie mozaiki. Te olchy mogły wyrosnąć samodzielnie z odnowienia naturalnego ale po wcześniejszym wycięciu tego ekosystemu;
  • postulat – w celu ratowania tego łęgu, należy podnieść poziom wody gruntowej poprzez regulację zastawkami. Samo podtopienie nie jest dobre, bo olchy zamrą. Celem jest okresowy wylew ale nie całoroczne zalewanie. Olcha wytrzymuje zalewanie do 3 miesięcy, tyle czasu może stać w wodzie. Symulacja zalewu była robiona na polderze odrzańskim. Prognozowano zalewanie przez ponad 2 tygodnie. W tych modelach olcha przeżywa a dęby wypadają;
  • lasy naturalne powinny być zróżnicowane wiekowo i piętrowo.

Odnowienia na zrębach:

  • sosna jest zdominowana przez  Czeremchę amerykańską;
  • kwestia wpływu rębni na rozprzestrzenianie się gatunków inwazyjnych światłożądnych i w dalszej kolejności zniekształceń i degradacji siedklisk Natura 2000. Kwestia likwidacji gospodarki zrębowej w Polsce, która powoduje wejście gatunków inwazyjnych;
  • ocena udatności upraw – ocena zgodności gatunku z siedliskiem- niech grupa zawnioskuje o takie dane do nadleśnictwa.

Płat siedliska Molinio Pinetum

  • duży płat siedliska;
  • leśnicy nie uznają tego za bór – te sośniny zostaną zastąpione dębiną;
  • siedlisko jest na glebach oglejonych;
  • jest zaklęsłość terenowa, stagnacja wody i pojawienie się gatunków wilgociolubnych- trzęślica (ten sama gatunek co z łąk trzęślicowych);
  • to jest bór wilgotny, który powinien być wyłączony z gospodarowania;
  • woda kumuluje się w niecce, pod spodem jest prawdopodobnie glina, która nie przepuszcza i powoduje proces oglejenia;
  • powołanie się na inne nadleśnictwo (Katowice), gdzie jest chronione;
  • Standard FSC wyjaśnia, jakie siedliska podlegają wyłączeniu- wyłączeniu podlegają wszystkie siedliska priorytetowe.

Standard FSC

  • nadleśnictwo – BULiGL i audytorzy FSC – żyją z lasu. Kruk krukowi oka nie wykole;
  • Dyrekcja wybiera Jednostkę certyfikującą;
  • audytorzy tworzą nam teraz nowy Standard FSC;
  • Jerzy Parusel tworzył FSC- bo to wydawało się sposobem modyfikacji gospodarki leśnej poza ustawą o lasach. W pewnym momencie leśnicy powiedzieli, że mają fiński certyfikat PEFC, który jest obsadzony przez leśników. Jerzy wypisał się z FSC;
  • to siedlisko nie jest priorytetowe dla wspólnoty, więc leśnicy będą mogli je normalnie ciąć. Gdyby było siedliskiem priorytetowym, to znalazłoby się w kategorii HCVF 3.1 i wówczas byłoby wyłączone z gospodarki leśnej;
  • lasy o szczególnych walorach przyrodniczych (HCVF) to nakładka na mapę i nie ma żadnego przełożenia na plan urządzenia lasu;
  • leśnicy tłumaczą się tym, że certyfikacja jest dobrowolna, nie stanowi obowiązującego prawa, więc nie muszą zamieszczać w operatach wzmianki o certyfikacji FSC;
  • czy ignorować FSC? To działa w dwie strony: za 10 lat przyjdzie leśnik i pokaże wam Raport publiczny z certyfikacji, gdzie będą pozytywne opinie wójtów i mieszkańców na temat gospodarki leśnej. Jeśli was nie będzie w tym systemie, to racja będzie zawsze tylko po jednej stronie. Dlatego należy składać uwagi, nawet byle jakie, żeby zaistniały w Raportach publicznych ale nie angażować się aż tak bardzo;
  • grupa ocenia, że gdyby 2 lata temu nie mieli  HCVF 6  to rozmowa z leśnikami byłaby zupełnie inna. Na dzień dzisiejszy leśnicy przestali szanować certyfikat FSC, bo uznali, że im wiąże ręce;
  • pozytywne jest to, że pewne zapisy ze Standardu FSC weszły do praktyki leśnej- 5 % biogrup i ochrona martwego drewna.

Bobry i ich tamy  w Lesie Mokrzańskim

  • wody nie ma w rowach, tama rozebrana, jest jeszcze 4 tamy;
  • jest trochę błota w łęgu;
  • jest podwyższony poziom wody gruntowej;
  • nanieść punktowo tamy GPSem. Przy użyciu hipsometrii zaprognozować, ile udałoby się zalać/ zrekultywować terenu pod kątem hydrologicznym przy użyciu tam i/lub zastawek. To może być pilotażowy projekt, do rozprzestrzeniania publicznie docelowo dla urzędników – rola bobrów w odnowieniu stosunków wodnych w Lesie Mokrzańskim;
  • na łąkach jest to trudne, bo tam mieszkańcy będą się burzyć, że ich zaleje;
  • grupa ma swoje pomysły na tworzenie polderów zalewowych poza lasem;
  • Wydziały kryzysowe w Urzędach Miejskich monitorujące stan Odry mają SIP, w którym można zaprognozować powodzie. Niech grupa zawnioskuje o takie dane. Dowiedzieć się, jakie to dane i czy są dostępne do użycia w QGISie i czy dane sięgają do Lasu Mokrzańskiego – Wody Polskie, Urząd Miejski Wrocławia- NMT do prognozowania powodzi;
  • bobry zrezygnowały z tej tamy w Lesie Mokrzańskim, ponieważ wolą spokojne życie, rano kawę przy śniadaniu i gazetę codzienną przy fajce, a nie czytanie w prasie cały czas o tym, jak ma wyglądać Las Mokrzański i jaką rolę mogą odgrywać bobry;
  • sprawdzić jak wygląda zlewnia, skąd się bierze woda w Lesie Mokrzańskim. Sprawdzić gdzie jest zasów pierwotny wody. Może być amplituda terenowa, która powoduje że do pewnego stopnia jest podsiąk ale w pewnym momencie, podczas dalszego obniżania się wody gruntowej, pojawia się taka warstwa gleby, która już nie przepuszcza wody. Grupa sugeruje że tutaj może być inna sytuacja niż obniżenie wody u źródła. Kierunek cieków to zachód – wschód. Na zachodzie jest osiedle, w którym ciek jest podcięty głębokim rowem na długości 800 metrów i wysychanie cieków w Lesie Mokrzańskim ma związek z tamtym głębokim rowem. Tam następuje tak szybki odpływ wody, że ona nie szans się zgromadzić w Lesie Mokrzańskim. W tamtym rowie woda nie stagnuje lecz odpływa;
  • jest stwierdzone gniazdo żurawia w łęgu;
  • jest derkacz na łące.

Kolejna tama bobrów

  • zniszczenie tamy bobrowej- założenie fotopułapki, dyktafon- do instalacji w przyszłym roku;
  • sprawdzenie w RDOŚ, czy była decyzja wydana na rozbiórkę tamy. Jeśli nie było decyzji, to należy zgłosić temat na Policję. Były wydawane w 2016 – 2017 r. wydawane w całej Polsce wieloletnie decyzje na rozbiórkę tam.

Pierwotny Las Mokrzański

  • poszukiwanie storczyków;
  • ochrona tego siedliska;
  • dynamika siedliska starego grądu z dębami olbrzymami – dąb jako baza genowa, drzewa matki, czekają aż graby wyrosną do wieku starzenia się i po ustąpieniu graba dąb się odnowi.

Lasy ochronne- rewizja

  • należy zrewidować;
  • decyzje dotyczące powołania lasów ochronnych ograniczają się do hektarów i nie ma załącznika uszczegółowiającego zasady gospodarowania tymi lasami i wówczas pozostają tylko generalne wytyczne z Rozporządzenia. Wykorzystać katalog ograniczeń w lasach ochronnych. Sprawdzić decyzje i doprowadzić do zmiany decyzji poprzez uszczegółowienie zasad gospodarowania;
  • jest scenariusz lasów ochronnych opracowany w zeszłym roku;
  • usprawnić lasy ochronne, nadać im sens;
  • inicjatywę ma nadleśniczy a decyzję powołuje GDLP. W ramach dialogu należy doprowadzić do sytuacji, gdzie nadleśniczy inicjuje zmianę i wysyła wniosek do Dyrektora Generalnego. Wprowadzić rębnie przerębowe, zachowanie wiecznego lasu;
  • Las Lubecki – las się starzeje, jest coraz bardziej naturalny a zyski są coraz większe ze sprzedaży drogich dębów.

Jak sprawnie powołać i ile można wyciągnąć z Zespołu Przyrodniczo- Krajobrazowego

  • przygotować nową formę ochrony przyrody, analogicznie jak w Tarnobrzegu i Augustowie;
  • przygotować podkładkę- prognozę trwałości i dynamiki ekosystemu;
  • przygotować próbkę ekosystemów, np. 14 zdjęć fitosocjologicznych dla reprezentatywnych lasów w Lesie Mokrzańskim, i zaprognozować ich trwałość i dynamikę po zaprzestaniu hodowli i użytkowania rębnego i trzebieży;
  • sprawa może trafić pod Sąd i taka ekspertyza będzie bardzo ważna;
  • ekspertyza koszt: 4000- 5000 zł, zatrudnienie fitosocjologia który wykona prognozę dla Lasu Mokrzańskiego;
  • pytanie o to, jak zadziała samorząd w przypadku Lasu Mokrzańskiego;
  • wybrać najbardziej reprezentatywne fragmenty Lasu Mokrzańskiego i na tej podstawie ocenić przyszłość lasu po rezygnacji z rębni;
  • ekspertyza jako tarcza ochronna dla ZPK;
  • trzeba dobrze uargumentować walory przyrodnicze ZPK dla Lasu Mokrzańskiego;
  • kopiowanie wytycznych z zarządzenia 58 do uchwały powołującej ZPK. W ten sposób przed Sądem nie burzymy gospodarki leśnej, ponieważ leśnicy sami zaproponowali takie rozwiązania i ciężko będzie im podważyć taką uchwałę, która zawiera ich własne rozwiązania.

 

Wykonawca: Adrian Grzegorz, Fundacja Las Naturalny

Tags: